Zakładasz sklep z książkami elektronicznymi (e-bookami)? A może myślisz o wydaniu i samodzielnej sprzedaży poradnika lub własnej książki w formie elektronicznej? W tym artykule omawiamy kilka ważnych aspektów prawnych prowadzenia sklepu z ebookami, w tym w szczególności regulamin sklepu z ebookami (regulamin sprzedaży książek elektronicznych).
Zapraszamy do lektury i zadawania pytań w komentarzach!
[1] Regulamin sklepu internetowego z ebookami – dlaczego jest konieczny
Regulamin sprzedaży jest konieczny na stronie każdego sklepu internetowego (nie tylko z e-bookami) wynika przede wszystkim z wymogów informacyjnych ustanowionych przez dwie ustawy: ustawę z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. 2014 poz. 827 ze zm.) oraz ustawę o świadczeniu usług drogą elektroniczną z dnia 18 lipca 2002 r. (Dz.U. 2002 nr 144, poz. 1204 ze zm.).
W regulaminie możesz również zawrzeć szereg postanowień, które nie są wymagane przez żadną ustawę, natomiast mogą być dla Ciebie korzystne. W szczególności wiele takich postanowień można zawrzeć w części regulaminu skierowanej do klientów niebędących konsumentami.
Pamiętaj również, że regulamin sprzedaży sklepu z ebookami różni się od standardowego regulaminu sklepu internetowego i będącymi rzeczami ruchomymi (np. internetowego sklepu z butami). Inaczej będzie trzeba uregulować kwestie dostawy, reklamacji i niektórych kwestii związanych z odstąpieniem od umowy. Istotna jest też kwestia licencji na korzystanie z danego ebooka.
[2] Jakie są wymogi informacyjne z ustawy o prawach konsumenta
Zacznijmy od ustawy o prawach konsumenta. Zgodnie z art. 12 tego aktu prawnego, w przypadku umów zawieranych na odległość, klient będący konsumentem powinien najpóźniej w chwili zawarcia umowy zostać poinformowany m.in. o następujących kwestiach:
- danych identyfikujących sprzedawcę w szczególności o nazwie firmy, organie, który zarejestrował firmę i numerze rejestracji (numer NIP, KRS)
- adresie firmy i adresie email sprzedawcy oraz numerze telefonu (jeżeli jest dostępny)
- adresie, pod którym konsument może złożyć ewentualną reklamację
- sposobie i terminie płatności
- sposobie i terminie dostawy ebooka lub udostępnienia go do pobrania
- obowiązku dostarczenia przez sprzedawcę ebooka bez wad, sposobie składania i rozpatrywania reklamacji w sklepie, jeżeli wada jednak wystąpi
- prawie odstąpienia od umowy w terminie 14 dni bez podania przyczyny, a przede wszystkim o wyjątkach od tego prawa – co jest szczególnie ważne przy ebookach, które pod pewnymi warunkami objęte takim właśnie wyjątkiem,
Większość tych informacji bardzo trudno byłoby przedstawić klientowi przed zawarciem umowy, tak aby sprzedawca miał potwierdzenie, że klient zapoznał się z nimi, jeżeli nie byłyby one zawarte w regulaminie. Inne informacje, których wymaga ustawa o prawach konsumenta można zawrzeć np. w opisie danego ebooka, natomiast te wymienione powyżej najlepiej aby znalazły właśnie w regulaminie.
[3] Jakie są wymogi informacyjne z ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną
Jeżeli chodzi o ustawę o świadczeniu usług drogą elektroniczną, to art. 8 tego aktu prawnego zawiera wymóg posiadania przez usługodawcę, którym najczęściej będzie właściciel sklepu, regulaminu świadczenia usług drogą elektroniczną. Nie muszą to być wcale usługi płatne. Najczęściej występującymi w sklepie internetowym usługami elektronicznymi są konto, formularz zamówienia i newsletter. Taki regulamin sprzedaży powinien zawierać w szczególności informacje o wymaganiach technicznych niezbędnych do współpracy z systemem informatycznym zgodnie z którym działa sklep, a także opis postępowania reklamacyjnego w przypadku uwag klienta dotyczących usług elektronicznych.
Regulamin świadczenia usług drogą elektroniczną możesz dodać na przykład jako część ogólnego regulaminu Twojego sklepu z ebookami, jak również może występować jako samodzielny dokument. Większość właścicieli sklepów zamieszcza ten regulamin sprzedaży jako część ogólnego regulaminu sklepu.
[4] Czym jest licencja i jak ją uregulować – czyli zasady korzystania z ebooka
Ważną kwestią, która wymaga uregulowania w przypadku sprzedaży ebooków jest licencja. Licencja to zasady korzystania z ebooków przez klientów. W przypadku sprzedaży ebooków klient nie wchodzi w posiadanie produktu fizycznego, który w ten sposób staje się jego własnością, a otrzymuje określoną treść w postaci cyfrowej. Ze względu na swój charakter ebook najczęściej jest technicznie łatwy do powielania i rozpowszechniania, co byłoby niekorzystne zarówno dla sprzedawcy jak i ewentualnego wydawcy takiego ebooka. Stąd właśnie warto mieć odpowiednią licencję, która będzie określała w jaki sposób klient może korzystać z ebooka. Przykładowo, możemy klientowi pozwolić na wielokrotne pobranie ebooka ze strony naszego sklepu ale zastrzec, że nie ma on prawa odsprzedać ebooka.
Licencja może mieć formę jednego z rozdziałów regulaminu sklepu. W ten sposób klient jest poinformowany o warunkach korzystania ze sprzedawanych przez Ciebie ebooków poprzez zaznaczenie przy zakupie checkboxa za zgodą na regulamin sprzedaży. Możesz również przygotować licencję jako osobny dokument zamieszczony na stronie sklepu. Jeżeli sprzedajesz ebooki własnego autorstwa, możesz zamieścić treść licencji w samym ebooku.
Jeżeli sprzedajesz ebooki, które nie zostały wydane przez Ciebie, na podstawie odpowiedniej umowy z wydawnictwem, prawdopodobne jest, że treść licencji będzie z góry określona dla danego ebooka przez wydawnictwo. Możesz wówczas odpowiednie treści licencji zamieścić na przykład w zakładkach informacyjnych i odsyłać do właściwej licencji w opisie produktu.
[5] Jak powinna wyglądać polityka prywatności zgodna z RODO
Jako właściciel sklepu z ebookami jesteś administratorem danych osobowych, które będą zbierane i przetwarzane w Twoim sklepie. Z tego powodu masz wobec klientów sklepu liczne obowiązki informacyjne wynikające przede wszystkim z Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych). W skrócie nazwiemy je RODO lub Rozporządzeniem RODO. Zgodnie z Rozporządzeniem RODO, Twój klient musi otrzymać od Ciebie jako administratora kompleksową i wyczerpującą informację o przetwarzaniu jego danych oraz o poszczególnych aspektach tego przetwarzania. Jak wskazuje art. 13 Rozporządzenia RODO, powinieneś przekazać klientowi następujące informacje:
- określenie administratora – w więc Twoją nazwa firmy, w tym w przypadku firm jednoosobowych Twoje imię i nazwisko, dane kontaktowe np. adres miejsca prowadzenia działalności/siedziby, adres e-mail;
- jeżeli wyznaczyłeś w swojej firmie inspektora ochrony danych – dane kontaktowe tej osoby;
- odbiorcy danych osobowych – wystarczy tutaj wskazać kategorie odbiorców tj. podmiotów zewnętrznych, którym przekazujesz dane klientów (np. operatorzy szybkich płatności);
- cele i podstawy prawne przetwarzania danych osobowych, np. wykonanie umowy;
- informację czy przekazujesz dane osobowe klientów do państwa będącego poza Europejskim Obszarem Gospodarczym – EOG (czyli państwami członkowskimi Unii Europejskiej oraz Norwegią, Islandią i Liechtensteinem) lub organizacji międzynarodowej mającej siedzibę poza EOG;
- okresy przechowywania określonych danych osobowych albo kryteria ich ustalenia;
- wskazanie czy konieczność podania danych osobowych podczas korzystania ze sklepu jest warunkiem do zawarcia umowy poprzez sklep oraz jakich danych i jakich sytuacji taki wymóg dotyczy;
- informację o prawach osoby, której dane są przetwarzane, w tym o prawie do: żądania dostępu do jego danych oraz do żądania sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania jego danych, do cofnięcia wcześniej wyrażonej zgody na przetwarzanie danych oraz do wniesienia skargi do organu nadzorczego, którym w Polsce jest Prezes Urzędu Ochrony danych Osobowych.
Polityka prywatności ma za zadanie spełnić za Ciebie wobec klientów Twojego sklepu wszystkie te obowiązki informacyjne.
[6] Jakie checkboxy powinienem mieć na stronie sklepu z ebookami
Przede wszystkim będziesz potrzebować dwóch obowiązkowych checkboxów (ich zaznaczenie powinna być wymagane aby przejść dalej) dotyczących regulaminu oraz polityki prywatności. Powinny one znajdować się każdorazowo pod formularzem rejestracji konta (jeżeli w Twoim sklepie można założyć konto) oraz w formularzem zamówienia, najpóźniej przed przyciskiem potwierdzającym rejestrację lub zakup ebooka. Checkbox dotyczący polityki prywatności oraz informację o administratorze zamieść także pod formularzem kontaktowym na stronie Twojego sklepu, jeżeli posiadasz taki formularz.
Jeżeli chodzi sprzedaż treści cyfrowych, takich jak ebooki to zdecydowanie zalecamy dodanie również checkboxa do zaznaczania o zgodzie klienta na dostarczenie treści cyfrowych przed upływem terminu na odstąpienie od umowy. W przeciwnym razie jest ryzyko, że konsument mógłby odstąpić od umowy w przypadku już dostarczonego ebooka, jeśli zmieściłby się w terminie, i żądać zwrotu ceny.
Dodatkowo w wiadomości potwierdzającej zakup dodaj informację na temat wyrażenia zgody przez klienta na dostarczenie mu treści cyfrowych i braku odstąpienia od umowy.
W wypadku przetwarzania danych w celach marketingowych (poza marketingiem bezpośrednim, którego podstawą może być też uzasadniony interes administratora) konieczne jest uzyskanie na to wyraźnej i dobrowolnej zgody osoby, której dane dotyczą. Dlatego w takim przypadku powinieneś dodać na stronie sklepu dobrowolny checkbox do zaznaczenia – w miejscu, w którym dane te będą zbierane do tego celu oraz dodatkowo obligatoryjny checkbox dotyczący potwierdzenia zapoznania się z polityką prywatności (chyba, że już wcześniej odebrałeś potwierdzenie zapoznania się z polityką prywatności).
Pamiętaj jednak, że wszystkie zgody klienta powinny być w pełni świadome i aktywnie wyrażone. Oznacza to, że checkboxy zawierające te oświadczenia nie mogą być domyślnie zaznaczone. Klient powinien je zaznaczyć każdorazowo samodzielnie.
[7] Jak poinformować na stronie o plikach Cookies
Na stronie sklepu powinieneś zamieścić komunikat o zawierający informacje o tym w jaki sposób wykorzystujesz pliki Cookies. Powinien on znajdować się w widocznym dla klienta miejscu, zaraz po wejściu na stronę sklepu. Komunikat o plikach Cookies powinien zawierać następujące informacje:
- określenie administratora danych;
- cele stosowania plików Cookies;
- okres funkcjonowania plików Cookies;
- wszystkie dodatkowe informacje, takie jak informacje o odbiorcach lub kategoriach odbiorców danych (czy osoby trzecie mogą uzyskać dostęp plików Cookies, które są wysyłane przez Twoją stronę internetową o ile, uwzględniając szczególne okoliczności, w których dane są gromadzone, takie dodatkowe informacje są niezbędne do zapewnienia rzetelnego przetwarzania danych w stosunku do osoby, której dane dotyczą).
W przypadku plików Cookies zwróć uwagę na najnowszą obowiązującą interpretację przepisów unijnych dotyczących plików Cookies, która wymaga informowania również o celach i okresie stosowania poszczególnych plików Cookies. Dotychczas były to rzadko podawane informacje. Interpretacja ta wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z 1 października 2019 r. w sprawie Bundesverband der Verbraucherzentralen und Verbraucherverbände – Verbraucherzentrale Bundesverband eV przeciwko Planet49 GmbH (C‑673/17). Szerzej to orzeczenie i skutki tym związane omawiamy na naszym blogu – link poniżej: Zmiany w polityce cookies: nowe obowiązki informacyjne w zakresie stosowania plików Cookies
Nie jest najczęściej tak naprawdę możliwe technicznie podanie tych wszystkich informacji w polityce prywatności, tak aby były aktualne i w danym momencie odpowiadały rzeczywistości: ilość i rodzaj plików Cookies najczęściej zmienia się w zależności od tego, do której podstrony sklepu klient przejdzie, a także od momentu, w którym strona została przez klienta otwarta. W polityce prywatności da się tak naprawdę wskazać klientom głównie instrukcje samodzielnego sprawdzenia podstawowych informacji o plikach Cookies na najpopularniejszych przeglądarek internetowych. Warto jednak wskazać, że tak naprawdę, zgodnie z powyżej wskazaną obowiązującą interpretacją, powinieneś przekazywać klientom bardziej szczegółowe informacje o plikach Cookies – i to aktualne na dany moment.
Z pomocą przychodzą tutaj narzędzia komercyjne, które pozwalają osobom odwiedzającym Twoją stronę internetową na uzyskanie informacji o plikach Cookies na stronie w czasie rzeczywistym, a także zróżnicowanie zgody udzielanej za pomocą kliknięcia przycisku na banerze informującym o Cookies. Jest to rozwiązanie rekomendowane przez nas. Przykładowo, takie narządzie jest dostępne tutaj: https://www.cookiebot.com/en/:
Jak widać wyżej, takie narzędzie umożliwia udzielenie zgody na pliki Cookies w taki sposób, aby spełniała ona wymogi wynikające z przepisów oraz najnowszych interpretacji TSUE, a także udzielenie szczegółowej informacji o plikach Cookies w czasie rzeczywistym bez konieczności częstego modyfikowania polityki prywatności. Wskazujemy również, że nie jest to strona powiązana z naszym serwisem, natomiast oferuje ona jedno z przykładowych rozwiązań ułatwiających spełnienie wymogów co do plików Cookies w zakresie obowiązków informacyjnych w sklepie internetowym oraz w udzielenia świadomej zgody.
Podsumowanie
Planując założenie sklepu z ebookami i stworzenie odpowiedniego regulamin sprzedaży takiego sklepu, zwróć szczególną uwagę na następujące kwestie:
- [ ] Obowiązki informacyjne z ustawy o prawach konsumenta
- [ ] Obowiązki informacyjne z ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną
- [ ] Dobre uregulowanie licencji na korzystanie z ebooków
- [ ] Posiadanie zgodnej z RODO polityki prywatności
- [ ] Umieszczenie prawidłowych checkboxów na tronie
- [ ] Informowanie klientów o plikach Cookies
Warto zacząć już teraz, dlatego w celu ułatwienia Ci tego zadania przygotowaliśmy powyższy artykuł.
Jeżeli jesteś zainteresowany uzyskaniem profesjonalnej pomocy prawnika przy kwestiach, które opisaliśmy powyżej lub masz jakiekolwiek pytania dotyczące prawnych aspektów prowadzenia Twojego sklepu – nasi specjaliści są do Twojej dyspozycji. Możesz skontaktować się z nami np. pod adresem e-mail: kontakt@prokonsumencki.pl.
