Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Prezes UOKiK) – jest to organ administracji rządowej powołany do ochrony zbiorowych interesów konsumentów, jak również do czuwania na prawidłowym funkcjonowaniem konkurencji.

Do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów można zwrócić się m.in. wówczas, gdy zostały naruszone zbiorowe interesy konsumentów, tzn. gdy bezprawne działanie przedsiębiorcy godzi w zbiorowe interesy konsumentów.

Bezprawność polega na zachowaniu przedsiębiorcy – postaci działania, jak również zaniechania – które jest sprzeczne z powszechnie obowiązującym porządkiem prawnym, a więc zarówno z normami prawnymi jak również z zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami. Bezprawność jest przy tym obiektywnym czynnikiem, a wiec niezależna jest od winy i jej stopnia jak również bez znaczenia jest świadomość istnienia naruszeń. Także jest niezależna od wystąpienia szkody.

O naruszeniu zbiorowych interesów konsumentów mówimy, jeżeli potencjalną daną praktyką przedsiębiorcy może być dotknięty każdy konsument w analogicznych okolicznościach, tj. zachowanie przedsiębiorcy nie dotyczy interesów poszczególnych osób, których sprawy maja charakter jednostkowy, indywidualny i nie dający się porównać z innymi, lecz wpływa niekorzystnie na interesy potencjalnie nieokreślonego kręgu konsumentów, których sytuacja jest identyczna i wspólna dla całej, licznej grupy obecnych i przyszłych kontrahentów przedsiębiorcy.

Przykładem takiej sytuacji może być stosowanie regulaminów przez sprzedawców internetowych, które w swych postanowieniach zawierają klauzule niedozwolone. Zasady funkcjonowania całego systemu ochrony konkurencji i konsumentów określa ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów, która obowiązuje od 2001 roku.

Zgodnie z przepisem art. 4 pkt 1 u.o.k.i.k., ilekroć w ustawie tej jest mowa o przedsiębiorcy, pojmuje się przez to w pierwszej kolejności przedsiębiorce w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tj. Dz. U. z 2013 r., poz. 672, ze zm.). Przepis art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej definiuje działalność gospodarcza jako zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Przedsiębiorca w rozumieniu art. 4 ust. 1 tej ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osoba prawna, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.

Na czele UOKiK stoi Prezes, nad którym nadzór sprawuje Prezes Rady Ministrów. Prezes Rady Ministrów powołuje i odwołuje Prezesa Urzędu spośród wyłonionych w drodze otwartego naboru. Prezes UOKiK kieruje pracą Urzędu przy pomocy wicedyrektorów oraz dyrektora generalnego i dyrektorów komórek i delegatur.

Jakie najważniejsze zadania wykonuje Prezes UOKiK

  • dba o prawidłowe funkcjonowanie konkurencji (konieczność rywalizacji na rynku sprawia, że przedsiębiorcy zwiększają wydajność pracy i wprowadzają na rynek coraz to nowe produkty, zaś efektywna konkurencja ma ostateczny wpływ na rozwój gospodarki i zatrudnienia),
  • przeciwdziała praktykom ograniczającym konkurencję (należą do nich przede wszystkich działania polegające na zawieraniu niedozwolonych porozumień oraz nadużywaniu pozycji dominującej przez konkretne przedsiębiorstwo),
  • przeciwdziałanie praktykom naruszającym zbiorowe interesy konsumentów.

Jakie najważniejsze kompetencje przysługują Prezesowi UOKiK

  • możliwość wszczęcia postępowania administracyjnego przeciwko przedsiębiorcom nieprzestrzegającym podstawowych zasad obejmujących uczciwą konkurencję rynkową,
  • możliwość wszczęcia postępowania w ramach Unii Europejskiej (Prezes UOKiK ma możliwość bezpośredniego stosowania wiążącego Polskę prawa europejskiego),
  • możliwość wszczęcia postępowania w sprawie praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów,
  • możliwość kontroli przedsiębiorców w zakresie równomiernej praktyki konkurencyjnej (tj. niedopuszczenie do powstania podmiotu, mającego silną pozycję na rynku),
  • przygotowywanie projektów rządowych dotyczących rozwoju polityki konsumenckiej oraz polityki konkurencji,
  • opracowywanie projektów aktów prawnych z zakresu polityki konsumenckiej oraz konkurencji.

Zawiadomienie dotyczące podejrzenia stosowania przez przedsiębiorcę praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów

Każdy może zgłosić Prezesowi UOKiK na piśmie zawiadomienie dotyczące podejrzenia stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.

Nie wszczyna się postępowania w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, jeżeli od końca roku, w którym zaprzestano ich stosowania, upłynął rok.

Stroną takiego postępowania jest każdy, wobec kogo zostało wszczęte postępowanie w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Prezes UOKiK wydaje postanowienie o wszczęciu postępowania w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów i zawiadamia o tym strony.

Jakie kary może nałożyć Prezes UOKiK

  • kara pieniężna nie przekraczająca 10 % przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary m.in. za stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów,
  • kara pieniężna do pięćdziesięciokrotności przeciętnego wynagrodzenia na osobę pełniącą funkcję kierowniczą bądź wchodzącą w skład organu zarządzającego za m.in umyślne (bądź nieumyślne) niewykonanie decyzji UOKiK lub wyroków sądowych,
  • kara pieniężna do 50 mln euro nałożona na przedsiębiorcę za m.in. nieudzielenie informacja na żądanie UOKiK, podawanie nieprawdziwych informacji,
  • kara do 10 tys. euro za każdy dzień zwłoki w realizowaniu decyzji UOKiK bądź wyroków sądowych,
5.00 avg. rating (98% score) - 3 votes

Zapisz się na nasz bezpłatny newsletter prawny dla Sprzedawców i otrzymaj poradnik

Przygotuj się do zmian przepisów od 2023 - ponad 35 stron treści od doświadczonych prawników dla Ciebie!

SUKCES - zapisałeś się!