Aktualizacja – 10 kwietnia 2020 r. – odwołanie zakazu sprzedaży na Allegro niektórych produktów higienicznych i wyrobów medycznych – przeczytaj na końcu artykułu
Sprzedaż maseczek- Bez wątpienia maska jest symbolem obecnej pandemii wirusa SARS-CoV-2. Z dnia na dzień stała się ona produktem pierwszej potrzeby nie tylko dla pracowników systemu ochrony zdrowia, ale również dla zwykłych obywateli. Nie dziwi więc fakt, że wzmożone zapotrzebowanie na maski ochronne sprawiło, że wielu przedsiębiorców uruchomiło produkcję i sprzedaż tych towarów. Dlatego w tym artykule chcielibyśmy przedstawić podstawowe aspekty prawne związane ze sprzedażą masek uwzględniając najnowsze zmiany w prawie.
Sprzedaż masek- normy
Na samym początku, chcielibyśmy wskazać na podstawowy aspekt sprzedaży masek jakim jest sporządzenie dokładnego opisu produktu. Maski występują bowiem w wielu wariantach oraz kategoriach, dlatego nie każda z nich będzie sobie równa. Podstawowym kryterium rozróżnienia będzie na pewno posiadanie przez maskę odpowiedniej normy europejskiej, która może być potocznie zwana certyfikatem. Posiadanie przez maskę odpowiedniej normy świadczy o tym, że maska spełnia dane standardy i może być wykorzystywana do celów specjalistycznych.
Aby dany produkt mógł otrzymać odpowiednią normę, musi wpierw przejść serię badań sporządzanych przez powołane do tego celu laboratoria. Maska może również zostać zgłoszona do Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych oraz Produktów Biobójczych, wówczas jeśli przejdzie pomyślnie procedurę, to może zostać zarejestrowana jako wyrób medyczny, co będzie uprawniało do jej sprzedaży z obniżoną stawką podatkową.
Sprzedaż masek, czy można nie posiadać żadnej normy lub brak rejestracji jako wyrób medyczny
Odpowiedź brzmi oczywiście twierdząco. Musimy jednak zwrócić szczególną uwagę na opis takiego produktu, ponieważ nie powinien on sugerować właściwości antywirusowych maski ani innych właściwości medycznych i zdrowotnych. Ponadto, nazwanie takiej maski “antywirusową” mogłoby zostać uznane za próbę wprowadzenia w błąd klienta, a także naraziłoby sprzedawcę conajmniej na odpowiedzialność z tytułu rękojmi za wadę rzeczy sprzedanych.
Czy maseczki można sprzedawać na platformach typu Allegro oraz OLX
2 marca 2020 r. została uchwalona ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Ustawa ta pozwala premierowi wydawać polecenia ze skutkiem natychmiastowym przedsiębiorcom, jeśli polecenia te mają związek z przeciwdziałaniem COVID-19.
Jedną z pierwszych decyzji Premiera, która opierała się na tej podstawie, było wprowadzenie zakazu sprzedaży za pośrednictwem platformy Allegro oraz OLX licznych artykułów związanych z zapobieganiem zarażania koronawirusem. Decyzja ta została umotywowana chęcią ograniczenia sprzedaży towarów z niepewnych źródeł oraz zapewnienia odpowiedniej ilości produktów na rynku. Pełna lista produktów objętych zakazem sprzedaży znajduje się na stronie Prezesa Rady Ministrów pod adresem: https://www.premier.gov.pl/files/files/lista_towarow_ktore_nie_beda_mogly_byc_wystawiane_w_serwisach_olx_i_allegro.pdf.
Na liście jak widać znalazły się również maseczki ochronne. Decyzja Premiera nie wyróżnia jednak konkretnych rodzajów maseczek, dlatego należy uznać, że zakaz sprzedaży na portalach Allegro oraz OLX dotyczy każdego produktu, nawet nie certyfikowanego, który spełnia funkcję maseczki ochronnej. Ograniczenie sprzedaży nie zostało wprowadzone jednak na inne kanały sprzedaży, dlatego produkty te mogą być nadal sprzedawane w ramach sklepów internetowych, stacjonarnych czy mailowo.
Czy maseczki mogą mieć maksymalną cenę narzuconą sprzedawcy
Wskazana wyżej ustawa daje Ministrowi Zdrowia możliwość określenia ceny maksymalnej produktów leczniczych, wyrobów medycznych oraz żywności specjalnego przeznaczenia, jeśli może on być wykorzystywany do przeciwdziałania COVID-19.
Na obecną chwilę nie ma jednak obwieszczenia ministra zdrowia w tej sprawie, a także zapowiadanych planów wprowadzenia maksymalnych cen. Ponadto, cena maksymalna może nie znaleźć zastosowania do zwykłej maseczki ochronnej, jeśli nie zostanie ona zakwalifikowana jako wyrób medyczny.
Czy maseczki jako towar higieniczny nie podlegają zwrotom
Na stronach wielu sklepów internetowych można spotkać się z informacją, że maski jako produkt higieniczny nie podlegają zwrotowi. W większości przypadków nie jest to jedna w pełni legalne. Klientowi nadal w tej sytuacji przysługuje prawo odstąpienia od umowy zawarte w ustawie o prawach konsumenta. Sprzedawca przy odmowie przyjęcia zwrotu może próbować powołać się na art. 38 pkt. 5 tej ustawy, o następującej treści:
Prawo odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość nie przysługuje konsumentowi w odniesieniu do umów: w której przedmiotem świadczenia jest rzecz dostarczana w zapieczętowanym opakowaniu, której po otwarciu opakowania nie można zwrócić ze względu na ochronę zdrowia lub ze względów higienicznych, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu.
Oznacza to, że aby sprzedawca mógł skutecznie odmówić zwrotu, to sprzedawana przez niego maseczka powinna zostać dostarczona w zapieczętowanym opakowaniu np. zabezpieczona zgrzewaną folią, a opakowanie to powinno zostać otwarte przez klienta. Oznacza to, że możliwy jest zwrot niezapakowanej maseczki, a także maseczki której opakowania konsument nie otworzył. W przypadku sprzedaży stacjonarnej, prawo odstąpienia od umowy nie obowiązuje, dlatego sprzedawca może dowolnie ustalić zasady zwrotów w swoim sklepie.
Sprzedaż masek za granicą
Maseczki chirurgiczne coraz częściej pojawiają się w obwieszczeniach Ministra Zdrowia dotyczących wykazu produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych zagrożonych brakiem dostępności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Oznacza to, że zgodnie z prawem farmaceutycznym nie mogą być one wywożone za granicę bez zgody Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego (GIF). Należy więc na bieżąco sprawdzać obwieszczenia Ministerstwa Zdrowia, ponieważ może okazać się, że sprzedawana maseczka może znaleźć się w tym wykazie. Ponadto, sejm pracuje aktualnie nad ustawą, która przewiduje nawet karę dwuletniego pozbawienia wolności za sprzedaż produktu znajdującego się w wykazie bez zgody GIF.
Podsumowanie
Jak możemy zauważyć, rosnące zainteresowanie sprzedaż masek nie ominęło również rządzących. Z uwagi na stan epidemii, w najbliższym czasie możemy spodziewać się kolejnych restrykcji dotyczących sprzedaży maseczek oraz innych środków ochronnych. Śledzimy jednak na bieżąco działania Państwa i będziemy aktualizować odpowiednio nasz artykuł. Gdyby jednak mieli Państwo jakiekolwiek pytania, to zapraszamy do kontaktu z naszymi prawnikami.
Aktualizacja 10 kwietnia 2020 r. – Odwołanie zakazu sprzedaży na Allegro niektórych produktów higienicznych i wyrobów medycznych
W dniu 10 kwietnia Allegro poinformowało o odwołaniu zakazu sprzedaży na Allegro niektórych produktów higienicznych i wyrobów medycznych – poniżej pełna treść komunikatu Allegro:
Zgodnie z nową decyzją Prezesa Rady Ministrów, usunęliśmy z Regulaminu Allegro zakaz sprzedaży niektórych produktów higienicznych i wyrobów medycznych oraz zakaz wznawiania ofert produktów wymienionych w wykazie. Oznacza to, że od teraz:
- Przestajemy usuwać oferty produktów wymienione we wspomnianym wykazie.
- Z listy towarów zakazanych (Artykuł 1 Załącznika nr 1 Regulaminu Allegro) usunęliśmy punkt 40 z odnośnikiem do wykazu towarów, których do dziś nie wolno było wystawiać na Allegro.
Jednocześnie prosimy nie zawyżać cen oferowanych produktów, ponieważ oferty z cenami znacznie przekraczającymi wartość rynkową nadal mogą być usuwane.
Aktualny pozostaje natomiast zakaz wysyłki za granicę produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych zagrożonych brakiem dostępności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wymienionych na tej liście.
