Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Prezes UOKiK) – jest to organ administracji rządowej powołany do ochrony zbiorowych interesów konsumentów, jak również do czuwania na prawidłowym funkcjonowaniem konkurencji.
Do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów można zwrócić się m.in. wówczas, gdy zostały naruszone zbiorowe interesy konsumentów, tzn. gdy bezprawne działanie przedsiębiorcy godzi w zbiorowe interesy konsumentów.
Przykładem takiej sytuacji może być stosowanie regulaminów przez sprzedawców internetowych, które w swych postanowieniach zawierają klauzule niedozwolone. Zasady funkcjonowania całego systemu ochrony konkurencji i konsumentów określa ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów, która obowiązuje od 2001 roku.
Na czele UOKiK stoi Prezes, nad którym nadzór sprawuje Prezes Rady Ministrów. Prezes Rady Ministrów powołuje i odwołuje Prezesa Urzędu spośród wyłonionych w drodze otwartego naboru. Prezes UOKiK kieruje pracą Urzędu przy pomocy wicedyrektorów oraz dyrektora generalnego i dyrektorów komórek i delegatur.
Jakie najważniejsze zadania wykonuje Prezes UOKiK
- dba o prawidłowe funkcjonowanie konkurencji (konieczność rywalizacji na rynku sprawia, że przedsiębiorcy zwiększają wydajność pracy i wprowadzają na rynek coraz to nowe produkty, zaś efektywna konkurencja ma ostateczny wpływ na rozwój gospodarki i zatrudnienia),
- przeciwdziała praktykom ograniczającym konkurencję (należą do nich przede wszystkich działania polegające na zawieraniu niedozwolonych porozumień oraz nadużywaniu pozycji dominującej przez konkretne przedsiębiorstwo),
- przeciwdziałanie praktykom naruszającym zbiorowe interesy konsumentów.
Jakie najważniejsze kompetencje przysługują Prezesowi UOKiK
- możliwość wszczęcia postępowania administracyjnego przeciwko przedsiębiorcom nieprzestrzegającym podstawowych zasad obejmujących uczciwą konkurencję rynkową,
- możliwość wszczęcia postępowania w ramach Unii Europejskiej (Prezes UOKiK ma możliwość bezpośredniego stosowania wiążącego Polskę prawa europejskiego),
- możliwość wszczęcia postępowania w sprawie praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów,
- możliwość kontroli przedsiębiorców w zakresie równomiernej praktyki konkurencyjnej (tj. niedopuszczenie do powstania podmiotu, mającego silną pozycję na rynku),
- przygotowywanie projektów rządowych dotyczących rozwoju polityki konsumenckiej oraz polityki konkurencji,
- opracowywanie projektów aktów prawnych z zakresu polityki konsumenckiej oraz konkurencji.
Zawiadomienie dotyczące podejrzenia stosowania przez przedsiębiorcę praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów
Każdy może zgłosić Prezesowi UOKiK na piśmie zawiadomienie dotyczące podejrzenia stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.
Stroną takiego postępowania jest każdy, wobec kogo zostało wszczęte postępowanie w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Prezes UOKiK wydaje postanowienie o wszczęciu postępowania w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów i zawiadamia o tym strony.
Jakie kary może nałożyć Prezes UOKiK
- kara pieniężna nie przekraczająca 10 % przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary m.in. za stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów,
- kara pieniężna do pięćdziesięciokrotności przeciętnego wynagrodzenia na osobę pełniącą funkcję kierowniczą bądź wchodzącą w skład organu zarządzającego za m.in umyślne (bądź nieumyślne) niewykonanie decyzji UOKiK lub wyroków sądowych,
- kara pieniężna do 50 mln euro nałożona na przedsiębiorcę za m.in. nieudzielenie informacja na żądanie UOKiK, podawanie nieprawdziwych informacji,
- kara do 10 tys. euro za każdy dzień zwłoki w realizowaniu decyzji UOKiK bądź wyroków sądowych,
