Unia Europejska wprowadza zmiany w zakresie sprzedaży importowanych produktów. O tym jakie wymogi mogą być stawiane takim produktom pisaliśmy na przykładzie zabawek w tym artykule. Dnia 16 lipca 2021 r. czekają przedsiębiorców kolejne zmiany – wchodzi bowiem w życie Rozporządzenie 2019/1020 w sprawie nadzoru rynku i zgodności produktów.
Czego dotyczy nowe rozporządzenie
Wspomniane na wstępie rozporządzenie dotyczy produktów importowanych spoza Unii Europejskiej, które podlegają wymogom unijnym, a poświadczeniem ich spełnienia jest m.in. deklaracja zgodności i umieszczenie na nich oznakowania „CE”. Zmiany mają zapewnić jeszcze wyższy stopień ochrony, aby na rynku unijnym udostępniane były wyłącznie produkty spełniające wymagania zapewniające wysoki poziom ochrony interesów publicznych, takich jak zdrowie i bezpieczeństwo, ochrona konsumentów, czy też ochrona środowiska.
Pełna nazwa rozporządzenia to: ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2019/1020 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie nadzoru rynku i zgodności produktów oraz zmieniające dyrektywę 2004/42/WE oraz rozporządzenia (WE) nr 765/2008 i (UE) nr 305/2011
Ważne definicje zawarte w rozporządzeniu
Rozporządzenie definiuje szereg istotnych pojęć mających znaczenie w kontekście jego stosowania – poniżej zamieszczamy kilka ważniejszych:
- „udostępnienie na rynku” oznacza dostarczenie produktu do celów dystrybucji, konsumpcji lub używania na rynku Unii w ramach działalności handlowej, odpłatnie lub nieodpłatnie;
- „wprowadzenie do obrotu” oznacza udostępnienie produktu na rynku Unii po raz pierwszy;
- „producent” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną, która wytwarza produkt lub która zleca zaprojektowanie lub wytworzenie produktu i sprzedaje ten produkt pod własną nazwą lub własnym znakiem towarowym;
- „importer” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną, która ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w Unii i wprowadza do obrotu w Unii produkt pochodzący z państwa trzeciego;
- „dystrybutor” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną w łańcuchu dostaw, niebędącą producentem ani importerem, która udostępnia produkt na rynku;
- „dostawca usług realizacji zamówień” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną, która świadczy, w ramach działalności handlowej, co najmniej dwie z następujących usług: magazynuje, pakuje, adresuje i wysyła produkty, nie będąc ich właścicielem, z wyjątkiem usług pocztowych zdefiniowanych w art. 2 pkt 1 dyrektywy 97/67/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (31), usług doręczania paczek zdefiniowanych w art. 2 pkt 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/644 (32) oraz wszelkich innych usług pocztowych lub usług transportu towarów;
- „upoważniony przedstawiciel” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną, która ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w Unii i otrzymała od producenta pisemne upoważnienie do występowania w jego imieniu w zakresie określonych zadań w odniesieniu do obowiązków producenta wynikających z właściwego unijnego prawodawstwa harmonizacyjnego lub wymagań niniejszego rozporządzenia;
- „podmiot gospodarczy” oznacza producenta, upoważnionego przedstawiciela, importera, dystrybutora, dostawcę usług realizacji zamówień lub każdą inną osobę fizyczną lub prawną podlegającą obowiązkom związanym z wytwarzaniem produktów, udostępnianiem ich na rynku lub oddawaniem do użytku zgodnie z odpowiednim unijnym prawodawstwem harmonizacyjnym;
- „interfejs online” oznacza oprogramowanie, w tym stronę internetową, jej część lub aplikację, które jest obsługiwane przez podmiot gospodarczy lub w jego imieniu i które umożliwia użytkownikom końcowym dostęp do produktów podmiotu gospodarczego;
- „użytkownik końcowy” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną, która ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w Unii i której produkt udostępniono jako konsumentowi, bez związku z prowadzoną przez nią działalnością handlową, gospodarczą, rzemieślniczą lub zawodową, albo jako profesjonalnemu użytkownikowi końcowemu w ramach prowadzonej działalności przemysłowej lub zawodowej;
- „produkty wprowadzane na rynek Unii” oznaczają produkty pochodzące z państw trzecich przeznaczone do wprowadzenia do obrotu w Unii lub przeznaczone do osobistego użytku lub konsumpcji na obszarze celnym Unii i objęte procedurą celną „dopuszczenia do obrotu”.
Podmiot odpowiedzialny – producent, importer, upoważniony przedstawiciel lub dostawca usług realizacji zamówień
Powyższym celom ma służyć ustalenie tzw. podmiotu odpowiedzialnego. Kim on jest? Zgodnie z treścią rozporządzenia jest to pewien podmiot gospodarczy mający miejsce zamieszkania lub siedzibę w Unii, który jest odpowiedzialny za zadania określone w tym rozporządzeniu. Do zadań podmiotu odpowiedzialnego należą z kolei:
- weryfikacja i przechowywanie deklaracji zgodności UE lub deklaracji właściwości użytkowych i dokumentacji technicznej jeżeli przewidziano ich występowanie dla danego produktu,
- współpraca z organami nadzoru rynku, w tym m.in.: przedstawianie temu organowi na wniosek wszystkich informacji i dokumentów koniecznych do wykazania zgodności produktu, a także jeżeli istnieją powody, by przypuszczać, że dany produkt stwarza ryzyko – informowanie o tym organy nadzoru rynku.
Powyższe oznacza, że będzie to ten podmiot, który będzie odpowiadał za zgodność produktów z unijnymi przepisami.
Podmiotem odpowiedzialnym może być producent, importer, upoważniony przedstawiciel lub dostawca usług realizacji zamówień.
Zadania wskazane w rozporządzeniu są takie same niezależnie od rodzaju podmiotu, natomiast różnica dotyczy zakresu, w jakim zadania te pokrywają się z innymi zadaniami danego podmiotu gospodarczego wynikającymi z różnych przepisów sektorowych. Obowiązki wprowadzane nowym rozporządzeniem istnieją niezależnie od wymogów wskazanych w przepisach szczególnych dla konkretnych sektorów.
Oznaczenie produktów – co się zmieni?
Informacja o podmiocie odpowiedzialnym, w szczególności jego nazwa, znak towarowy oraz dane kontaktowe powinny zostać podane na produkcie, czy też jego opakowaniu. Informacja może znaleźć się również na paczce lub w towarzyszącym dokumencie.
Podmiot odpowiedzialny powinien więc dopilnować, by produkt zawierał przede wszystkim takie elementy jak:
- wskazane powyżej dane kontaktowe podmiotu odpowiedzialnego,
- oznaczenie CE lub inne wymagane dla danego produktu,
- dokumentacja wymagana przepisami dla danego produktu,
- pozostała dokumentacja wymagana odrębnymi przepisami
Sprzedawca jako podmiot odpowiedzialny
Sprzedawca jeżeli nie jest samodzielnie podmiotem odpowiedzialnym w rozumieniu niniejszego rozporządzenia (jeżeli nie jest równocześnie producentem lub importerem), powinien dowiedzieć się czy w przypadku tego produktu występuje już w UE podmiot odpowiedzialny. W tym celu powinien skontaktować się z producentem, importerem, lub upoważnionym przedstawicielem. W przypadku gdy żaden z nich nie jest podmiotem odpowiedzialnym, tę rolę pełni dostawca usług realizacji zamówień, którym może być również sprzedawca. Rozporządzenie tak bowiem definiuje ten podmiot:
Dostawca usług realizacji zamówień – oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną, która świadczy, w ramach działalności handlowej, co najmniej dwie z następujących usług: magazynuje, pakuje, adresuje i wysyła produkty, nie będąc ich właścicielem, z wyjątkiem usług pocztowych zdefiniowanych w art. 2 pkt 1 dyrektywy 97/67/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (31), usług doręczania paczek zdefiniowanych w art. 2 pkt 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/644 (32) oraz wszelkich innych usług pocztowych lub usług transportu towarów.
Wówczas, gdy podmiotem odpowiedzialnym nie będzie ani producent, ani importer, ani też upoważniony przedstawiciel, taki dostawca będzie zobowiązany spełnić obowiązki o których mowa powyżej, a więc również zweryfikować deklaracje zgodności i dopilnować by dany produkt zawierał wymagane oznaczenia oraz dokumentację.
Sprzedaż na odległość – np. poprzez sklep internetowy
Zgodnie z rozporządzeniem produkty oferowane do sprzedaży online lub w inny sposób na odległość uważa się za udostępnione na rynku, jeżeli oferta jest skierowana do użytkowników końcowych w Unii. Oferta sprzedaży jest uznawana za skierowaną do użytkowników końcowych w Unii, jeżeli odpowiedni podmiot gospodarczy w jakikolwiek sposób kieruje swoją działalność do państwa członkowskiego.
Rozporządzenie podpowiada także jak to ustalić – w analizie poszczególnych przypadków należy wziąć pod uwagę istotne czynniki, takie jak obszary geograficzne, do których możliwa jest wysyłka, dostępne języki używane do sformułowania oferty lub składania zamówień czy też sposoby płatności. W przypadku sprzedaży online nie wystarczy sam fakt, że strona internetowa podmiotów gospodarczych lub pośredników jest dostępna w państwie członkowskim, w którym użytkownik końcowy ma siedzibę lub miejsce zamieszkania.
Podsumowanie
Nowe przepisy mają przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa importowanych produktów. Jednoznaczne wskazanie podmiotu odpowiedzialnego oraz podanie jego danych na tych produktach ma zadanie to ułatwiać. Sprzedawcy powinni zachować ostrożność i przed wprowadzeniem produktów do obrotu zadbać o to, by ustalić, który z podmiotów w łańcuchu dostaw pełni tę nową funkcję.
Pełna treść rozporządzenia:
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?utm_source=coma_email&utm_medium=521f3a69-65c1-4a1b-836a-89333cb9fd3f&uri=CELEX:32019R1020
Wytyczne dla podmiotów gospodarczych:
https://ec.europa.eu/docsroom/documents/46171?utm_source=coma_email&utm_medium=521f3a69-65c1-4a1b-836a-89333cb9fd3f
