Telezakupy, transmisje sprzedażowe, sprzedaż live itd. – te określenia nowego sposobu sprzedaży podczas transmisji na żywo stają się ostatnio coraz bardziej modne. Nic dziwnego – są stosunkowo tanie i pozwalają na szybką i skuteczną sprzedaż bez angażowania większych sił i środków. Sprzedaż podczas transmisji online stała się ostatnio jednym z popularniejszych kanałów sprzedaży na odległość jeszcze z jednego powodu – za sprawą panującej obecnie pandemii koronawirusa, która zmusiła wielu przedsiębiorców do zamknięcia swoich dotychczasowych stacjonarnych działalności i przeniesienia się na internetową sprzedaż.
Transmisje online na Facebooku i innych podobnych serwisach są idealnym miejscem do rozpoczęcia sprzedaży, ponieważ oprócz posiadaniu sprzętu do nagrywania nie wymagają żadnego dodatkowego nakładu np. w postaci domeny czy oprogramowania do prowadzenia sklepu internetowego. Ponadto, same transmisje są również dobrym sposobem na poszerzenie kręgu klientów Twojego sklepu oraz budowaniu autentyczności Twojej marki.
W tym artykule przedstawimy najważniejsze aspekty prawne sprzedaży podczas takich transmisji sprzedażowych. Pamiętaj, że towar sprzedany podczas live`a tak samo jak sprzedany w sklepie internetowym podlega zwrotowi i reklamacji, stąd tak istotne jest zadbanie o regulamin takiej sprzedaży. Na końcu przypomnimy także kwestie związane z RODO w kontekście prowadzenia fanpage i obowiązków z tym związanych.
Czy sprzedaż live na Facebooku są legalne
Jest to jedno z wielu pytań, które w kontekście sprzedaży na Facebooku przewija się na wielu internetowych stronach. Odpowiedź brzmi: oczywiście, że tak! Polskie prawo w tym zakresie nie przewiduje żadnych ograniczeń. Podobnie regulamin portalu Facebook, który dopuszcza sprzedaż na swoim portalu z uwzględnieniem wyjątków w przypadku sprzedaży zwierząt, produktów dla dorosłych czy alkoholu (pełna lista wyjątków znajduję się tutaj: https://www.facebook.com/policies/commerce).
W przypadku innych podobnych serwisów jak Instagram, TikTok itp. taka sprzedaż co do zasady jest także dozwolona, aczkolwiek również podobnie jak w przypadku Facebooka może zawierać określone ograniczenia. Każdorazowo zalecamy zapoznać się z regulaminem serwisu, a w razie dalszych wątpliwości skontaktować się z nami.
Jak powinien wyglądać regulamin sprzedaży live?
Każdy sklep internetowy posiada swój regulamin, nie inaczej sytuacja wygląda więc w przypadku sklepu na Facebooku. Nawet jeśli portal Facebook nie jest twoim głównym kanałem sprzedaży, to i tak powinieneś posiadać odpowiedni dokument (np. regulamin sprzedaży, ogólne warunki sprzedaży itd.), który będzie zabezpieczał twoją sprzedaż oraz regulował jej warunki. Taki regulamin powinien jednocześnie spełniać liczne obowiązki informacyjne zawarte w ustawie o prawach konsumenta. Nie możesz więc pominąć m.in. takich informacji jak:
- pełna nazwa oraz dane twojego przedsiębiorstwa
- zasady zawierania umów sprzedaży
- warunki, terminy oraz sposoby dostaw i płatności
- sposoby składania reklamacji
- sposobie i terminie wykonania prawa odstąpienia od umowy oraz związanych z nim kosztów
Jest to bardzo istotne – braki informacyjne powodują m.in. wydłużenie prawa zwrotu do 12 miesięcy zamiast 14 dni, a dodatkowe wszelkie koszty związane z takim odstąpieniem będą po stronie sprzedawcy – poniżej krótka grafika pokazująca, dlaczego warto spełnić obowiązki informacyjne:
Sprzedaż podczas live nie oznacza zatem, że jesteś zwolniony z obowiązków informacyjnych – ich zakres jest w zasadzie identyczny jak w przypadku sprzedaży poprzez sklep internetowy. Różnice będą dotyczyły momentu zawarcia umowy – o tym piszemy dalej.
Nie możesz również zapomnieć o polityce prywatności, tutaj również musisz spełnić obowiązki informacyjne wynikające z RODO. Nawet jeśli prowadzisz sprzedaż na zewnętrznym portalu takim jak Facebook, to ostatecznie Ty odpowiadasz za przetwarzanie danych swoich klientów w związku z zawieraniem umów sprzedaży – jesteś administratorem danych osobowych. Powinieneś więc posiadać dostosowaną politykę prywatności, w której opiszesz podstawy, cele oraz okres przechowywania danych swoich klientów, a także wskażesz pozostałe informacje wymagane przez RODO. Kwestie dotyczące danych osobowych możesz zawrzeć w jednym dokumencie razem z regulaminem sprzedaży, co ułatwi jego udostępnienie klientom.
Czy komentarz klienta o treści “kupuję” jest dla sprzedawcy wiążący?
Odpowiedź na to pytanie brzmi: to zależy. Niestety przepisy i orzecznictwo nie są w tej kwestii jednoznaczne. Poniżej postaram się udzielić odpowiedzi oraz wskazać rekomendowane rozwiązanie aby ustalić moment zawarcia umowy korzystny dla Sprzedawcy.
Interpretując przepisy dotyczące zawierania umów można dojść do wniosku, że jeśli z komentarza klienta pod transmijsą jednoznacznie wynika jaka rzecz została zakupiona to w tym momencie może być już zawarta umowa sprzedaży i sprzedawca powinien ją wykonać. Wynika to z faktu, że wystawienie danego produktu na portalu społecznościowym może być uznane za złożenie oferty sprzedaży, a oświadczenie klienta za przyjęcie tej oferty. Niemniej jednak, ta interpretacja może sprawiać trudność sprzedawcy w momencie wykonywania umowy. Jeśli klient będzie zwlekał z przesłaniem dodatkowych danych niezbędnych do wykonania umowy jak np. adres dostawy, to Sprzedawca będzie miał zablokowany na ten czas towar i nie będzie mógł anulować zakupu, bez wcześniejszego wezwania klienta.
Ponadto, Sprzedawca jeszcze przed rozpoczęciem transmisji powinien udostępnić regulamin sprzedaży, w którym dokładnie powinny zostać opisane warunki uczestnictwa w transmisji i prawidłowe zawieranie umów sprzedaży. Odesłanie do regulaminu powinno być zawarte także w samym opisie postu z transmisją.
Co może więc zrobić sprzedawca, jeśli nie chce zawierać umowy bezpośrednio podczas live’a na Facebooku i nie blokować tym samym towaru?
Przed rozpoczęciem transmisji oraz dodatkowo w regulaminie sprzedaży sprzedawca może poinformować, że transmisja stanowi jedynie zaproszenie do zawarcia umowy i nie jest ofertą. Wówczas jeśli celem samej transmisji video nie jest bezpośrednia sprzedaż, a jedynie przedstawienie produktów w ofercie sprzedawcy, to wtedy można przyjąć interpretację, że transmisja jest jedynie zaproszeniem do zawarcia umowy. Komentarze klientów, można wtedy potraktować jako wyrażenie chęci dokonania zakupu (ofertę składałby w tym momencie klient), które nie jest jeszcze dla sprzedawcy wiążące. Sprzedawca może wtedy zgłosić się do klienta po zakończeniu transmisji, potwierdzić chęć zawarcia umowy i uzgodnić z nim szczegółowe warunki umowy np. poprzez komunikator Messenger. W przypadku takiego rozwiązania zalecamy dodatkowo przed potwierdzeniem zawarcia umowy jeszcze raz udostępnić klientowi regulamin tak aby mieć pewność spełniania obowiązków informacyjnych.
Reasumując – sprzedaż jest oczywiście celem każdego sprzedażowe live`a, ale nie można zapominać o sprzedaży w sposób, który zabezpieczy sprzedawcę np. przed rocznym darmowym zwrotem towaru. Istotną rolę spełnia tutaj dobrze przygotowany i właściwie udostępniony regulamin sprzedaży.
Fanpage i RODO, czyli polityka prywatności fanpage na Facebooku
A teraz ważna informacja dla wszystkich sprzedawców i innych przedsiębiorców, którzy prowadzą swój fanpage i to niezależnie od tego, czy wykorzystują go do sprzedaży live, czy nie. Zgodnie z orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) „pojęcie administratora danych obejmuje administratora fanpage’a prowadzonego na portalu społecznościowym.” Szerzej o tym orzeczeniu pisaliśmy tutaj:
W praktyce oznacza to, że prowadząc fanpage powinieneś m.in. spełniać obowiązki informacyjne wynikające z RODO (np. w ramach polityki prywatności fanpage). A tych obowiązków jest całkiem sporo – niezbędne minimum zawiera artykuł 13 RODO, zgodnie z którym:
Artykuł 13
Informacje podawane w przypadku zbierania danych od osoby, której dane dotyczą
1. Jeżeli dane osobowe osoby, której dane dotyczą, zbierane są od tej osoby, administrator podczas pozyskiwania danych osobowych podaje jej wszystkie następujące informacje:
a) swoją tożsamość i dane kontaktowe oraz, gdy ma to zastosowanie, tożsamość i dane kontaktowe swojego przedstawiciela;
b) gdy ma to zastosowanie – dane kontaktowe inspektora ochrony danych;
c) cele przetwarzania danych osobowych, oraz podstawę prawną przetwarzania;
d) jeżeli przetwarzanie odbywa się na podstawie art. 6 ust. 1 lit. f) – prawnie uzasadnione interesy realizowane przez administratora lub przez stronę trzecią;
e) informacje o odbiorcach danych osobowych lub o kategoriach odbiorców, jeżeli istnieją;
f) gdy ma to zastosowanie – informacje o zamiarze przekazania danych osobowych do państwa trzeciego lub organizacji międzynarodowej oraz o stwierdzeniu lub braku stwierdzenia przez Komisję odpowiedniego stopnia ochrony lub w przypadku przekazania, o którym mowa w art. 46, art. 47 lub art. 49 ust. 1 akapit drugi, wzmiankę o odpowiednich lub właściwych zabezpieczeniach oraz o możliwościach uzyskania kopii danych lub o miejscu udostępnienia danych.
2. Poza informacjami, o których mowa w ust. 1, podczas pozyskiwania danych osobowych administrator podaje osobie, której dane dotyczą, następujące inne informacje niezbędne do zapewnienia rzetelności i przejrzystości przetwarzania:
a) okres, przez który dane osobowe będą przechowywane, a gdy nie jest to możliwe, kryteria ustalania tego okresu;
b) informacje o prawie do żądania od administratora dostępu do danych osobowych dotyczących osoby, której dane dotyczą, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania lub o prawie do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania, a także o prawie do przenoszenia danych;
c) jeżeli przetwarzanie odbywa się na podstawie art. 6 ust. 1 lit. a) lub art. 9 ust. 2 lit. a) – informacje o prawie do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem;
d) informacje o prawie wniesienia skargi do organu nadzorczego;
e) informację, czy podanie danych osobowych jest wymogiem ustawowym lub umownym lub warunkiem zawarcia umowy oraz czy osoba, której dane dotyczą, jest zobowiązana do ich podania i jakie są ewentualne konsekwencje niepodania danych;
f) informacje o zautomatyzowanym podejmowaniu decyzji, w tym o profilowaniu, o którym mowa w art. 22 ust. 1 i 4, oraz – przynajmniej w tych przypadkach – istotne informacje o zasadach ich podejmowania, a także o znaczeniu i przewidywanych konsekwencjach takiego przetwarzania dla osoby, której dane dotyczą.
3. Jeżeli administrator planuje dalej przetwarzać dane osobowe w celu innym niż cel, w którym dane osobowe zostały zebrane, przed takim dalszym przetwarzaniem informuje on osobę, której dane dotyczą, o tym innym celu oraz udziela jej wszelkich innych stosownych informacji, o których mowa w ust. 2.
Informacje te najlepiej zawrzeć w polityce prywatności fanpage i zamieścić je bezpośrednio w jednej z zakładek informacyjnych na fanpage lub umieścić tam link z odesłaniem do polityki prywatności.
Podsumowanie
Jak więc widzisz sprzedaż podczas transmisji live’a na Facebooku nie jest do końca uregulowana i to od Ciebie zależy jaki model sprzedaży przyjmiesz. Bez wątpienia jednak potwierdzanie sprzedaży już po transmisji może okazać się dla Ciebie bardziej korzystniejsze i lepiej będzie zabezpieczać Twoje interesy. Pamiętaj także aby nie zapominać o RODO i niezależnie od tego, czy prowadzisz sprzedaż udostępnić politykę prywatności fanpage.
Jeśli zamierzasz uruchomić sprzedaż na Facebooku, niezależnie czy na live’ach, marketplace lub konkretnych grupach, priorytetem powinno być dla Ciebie przygotowanie odpowiedniego regulaminu i polityki prywatności dedykowanej do takiego modelu sprzedaży. Jeśli jesteś zainteresowany przygotowaniem odpowiednich dla Ciebie dokumentów lub masz dodatkowe pytania związane z prowadzeniem sprzedaży na Facebooku – nasi prawnicy służą pomocą. Możesz skontaktować się z nami pod adresem email: kontakt@prokonsumencki.pl.
