Nowa ustawa o prawach konsumenta kojarzona jest jedynie ze sprzedażą internetową oraz sklepami internetowymi. Ustawa konsumencka dotyczy jednak także sprzedaży oraz innych umów zawieranych w sposób tradycyjny, np. w sklepach stacjonarnych. W tym wypadku co prawda obowiązków informacyjnych jest mniej niż w przypadku sklepów internetowych, ale brak ich spełnienia stanowi wykroczenie zagrożone karą grzywny do 5.000 zł oraz wiąże się z ryzykiem naruszenia zbiorowych interesów konsumentów. Niezależnie od ustawy o prawach konsumenta także rozporządzenie RODO nakłada na sprzedawców stacjonarnych wymóg spełnienia obowiązków informacyjnych w stosunku do swoich klientów – tutaj także za niedochowanie tych obowiązków grożą sankcje finansowe.
Poniżej dowiesz się jakie obowiązki informacyjne nakłada w tym wypadku nowa ustawa konsumencka oraz rozporządzenie RODO i dlaczego tablica informacyjna dla sklepu stacjonarnego to dobre rozwiązanie.
Obowiązki sprzedawcy w sklepie stacjonarnym z ustawy o prawach konsumenta
Artykuł 8 ustawy o prawach konsumenta stanowi, że najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową (czyli jeszcze przed jej zawarciem) przedsiębiorca ma obowiązek poinformować konsumenta, o ile informacje te nie wynikają już z okoliczności, w sposób jasny i zrozumiały o:
- głównych cechach świadczenia, z uwzględnieniem przedmiotu świadczenia oraz sposobu porozumiewania się z konsumentem;
- swoich danych identyfikujących, w szczególności o firmie, organie, który zarejestrował działalność gospodarczą, i numerze, pod którym został zarejestrowany, adresie, pod którym prowadzi przedsiębiorstwo, i numerze telefonu przedsiębiorstwa;
- łącznej cenie lub wynagrodzeniu za świadczenie wraz z podatkami, a gdy charakter przedmiotu świadczenia nie pozwala, rozsądnie oceniając, na wcześniejsze obliczenie ich wysokości – sposobie, w jaki będą one obliczane, a także opłatach za dostarczenie, usługi pocztowe oraz jakichkolwiek innych kosztach, a gdy nie można ustalić wysokości tych opłat – o obowiązku ich uiszczenia; w razie zawarcia umowy na czas nieoznaczony lub umowy obejmującej prenumeratę przedsiębiorca ma obowiązek podania łącznej ceny lub wynagrodzenia obejmującego wszystkie płatności za okres rozliczeniowy, a także wszystkich kosztów, które konsument jest zobowiązany ponieść;
- sposobie i terminie spełnienia świadczenia przez przedsiębiorcę oraz stosowanej przez przedsiębiorcę procedurze rozpatrywania reklamacji;
- przewidzianej przez prawo odpowiedzialności przedsiębiorcy za jakość świadczenia;
- treści usług posprzedażnych i gwarancji;
- czasie trwania umowy lub – gdy umowa zawarta jest na czas nieoznaczony lub ma ulegać automatycznemu przedłużeniu – o sposobie i przesłankach wypowiedzenia umowy;
- funkcjonalności treści cyfrowych oraz mających zastosowanie technicznych środkach ich ochrony;
- mających znaczenie interoperacyjnościach treści cyfrowych ze sprzętem komputerowym i oprogramowaniem.
Z powyższego wynika, że informacje te powinny być podane konsumentowi jeszcze przed zawarciem umowy. Część z tych informacji będzie wynikała z okoliczności zawierania umowy, np. cena produktu oraz jego właściwości będą podane na produkcie, jego opakowaniu lub w załączonej do niego instrukcji. Pozostałe informacje, jak np. procedura reklamacji będzie musiała być podana w inny sposób – tutaj dobrym rozwiązaniem jest zamieszczenie w widocznym miejscu w sklepie tablicy informacyjnej zawierającej pozostałe wymagane informacje.
Zgoda na dodatkowe płatności musi być wyraźna – unikaj stosowania domyślnych opcji
Poza obowiązkami informacyjnymi należy pamiętać o jeszcze jednej bardzo ważnej kwestii dotyczącej uzyskania zgody na dodatkowe płatności (np. opakowanie prezentowe, przedłużenie gwarancji itd.).
Zgodnie z przepisami najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową (przed zawarciem umowy) przedsiębiorca ma obowiązek uzyskać wyraźną zgodę konsumenta na każdą dodatkową płatność wykraczającą poza uzgodnione wynagrodzenie za główne obowiązki informacyjne umowne przedsiębiorcy. Jeżeli przedsiębiorca nie otrzymał wyraźnej zgody konsumenta, lecz założył jej istnienie przez zastosowanie domyślnych opcji, które konsument musi odrzucić w celu uniknięcia dodatkowej płatności, konsument ma prawo do zwrotu uiszczonej płatności dodatkowej.
Taką zgodę warto uzyskać np. w formie pisemnej na przygotowanym wcześniej formularzy. Pamiętaj jednak, że zgoda musi być wyraźna, to jest aktywnie i swobodnie wyrażona przez konsumenta.
Co grozi sprzedawcy za niespełnienie obowiązków z ustawy o prawach konsumenta
Nie spełnienie obowiązków informacyjnych wiąże się z dwoma podstawowymi ryzykami:
- ryzykiem popełnienia wykroczenia zagrożonego karą grzywny
- ryzykiem naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, za które Prezes UOKiK może nałożyć karę finansową do 10 % przychodów za poprzedni rok rozliczeniowy (mowa tutaj o przychodach, a nie o samym dochodzie).
Dodatkowo brak uzyskania wyraźnej zgody na dodatkową płatność oznacza, że konsument ma prawo do zwrotu uiszczonej płatności dodatkowej.
RODO w sklepie stacjonarnym, czyli o czym musi informacja sprzedawca stacjonarny
RODO obowiązuję także w sklepie stacjonarnym i także w tym wypadku należy spełnić wymagane rozporządzeniem obowiązki informacyjne względem klientów. Przetwarzanie danych w przypadku sklepu stacjornanego będzie miało miejsce rzadziej niż w przypadku sklepu internetowego, ale i tak przetwarzanie danych będzie konieczne np. do obsługi reklamacji, wystawienia faktury, czy prowadzenia programu lojalnościowego. Z przetwarzaniem danych będziemy mieli do czynienia także w przypadku stosowania monitoringu wizyjnego w sklepie stacjonarnym.
Zakres obowiązków będzie w tym wypadku analogiczny jak w przypadku sklepu internetowego – każdorazowo należy jednak dostosować faktyczny zakres do konkretnego sprzedawcy stacjonarnego.
Artykuł 13 rozporządzenia RODO nakłada poniższe obowiązki informacyjne na sprzedawcę – jeżeli dane osobowe osoby, której dane dotyczą, zbierane są od tej osoby, administrator podczas pozyskiwania danych osobowych podaje jej wszystkie następujące informacje:
- swoją tożsamość i dane kontaktowe oraz, gdy ma to zastosowanie, tożsamość i dane kontaktowe swojego przedstawiciela;
- gdy ma to zastosowanie – dane kontaktowe inspektora ochrony danych;
- cele przetwarzania danych osobowych, oraz podstawę prawną przetwarzania;
- jeżeli przetwarzanie odbywa się na podstawie art. 6 ust. 1 lit. f) – prawnie uzasadnione interesy realizowane przez administratora lub przez stronę trzecią;
- informacje o odbiorcach danych osobowych lub o kategoriach odbiorców, jeżeli istnieją;
- gdy ma to zastosowanie – informacje o zamiarze przekazania danych osobowych do państwa trzeciego lub organizacji międzynarodowej oraz o stwierdzeniu lub braku stwierdzenia przez Komisję odpowiedniego stopnia ochrony lub w przypadku przekazania, o którym mowa w art. 46, art. 47 lub art. 49 ust. 1 akapit drugi, wzmiankę o odpowiednich lub właściwych zabezpieczeniach oraz o możliwościach uzyskania kopii danych lub o miejscu udostępnienia danych.
- okres, przez który dane osobowe będą przechowywane, a gdy nie jest to możliwe, kryteria ustalania tego okresu;
- informacje o prawie do żądania od administratora dostępu do danych osobowych dotyczących osoby, której dane dotyczą, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania lub o prawie do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania, a także o prawie do przenoszenia danych;
- jeżeli przetwarzanie odbywa się na podstawie art. 6 ust. 1 lit. a) lub art. 9 ust. 2 lit. a) – informacje o prawie do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem;
- informacje o prawie wniesienia skargi do organu nadzorczego;
- informację, czy podanie danych osobowych jest wymogiem ustawowym lub umownym lub warunkiem zawarcia umowy oraz czy osoba, której dane dotyczą, jest zobowiązana do ich podania i jakie są ewentualne konsekwencje niepodania danych;
- informacje o zautomatyzowanym podejmowaniu decyzji, w tym o profilowaniu, o którym mowa w art. 22 ust. 1 i 4, oraz – przynajmniej w tych przypadkach – istotne informacje o zasadach ich podejmowania, a także o znaczeniu i przewidywanych konsekwencjach takiego przetwarzania dla osoby, której dane dotyczą.
Co grozi sprzedawcy za niespełnienie obowiązków wynikających z RODO
Nie spełnienie obowiązków informacyjnych wynikajacych z RODO wiąże się przede wszystkim z prawem do wniesienia skargi do organu nadzorczego, a w ostateczności ryzykiem nałożenia znacznej kary finansowej – w przypadku najmniejszych naruszeń kara pieniężna może wyności do 10 000 000 EUR, a w przypadku przedsiębiorstwa – w wysokości do 2 % jego całkowitego rocznego światowego obrotu z poprzedniego roku obrotowego, przy czym zastosowanie ma kwota wyższa.
Podsumowanie – tablica informacyjna sklepu stacjonarnego to must have każdego sprzedawcy
Wbrew powszechnemu przekonaniu ustawa o prawach konsumenta oraz rozporządzenie RODO nie dotyczy tylko sprzedaży internetowej. Szereg obowiązki informacyjne został nałożony także na przedsiębiorców zawierających umowy w sposób tradycyjny, np. w sklepie stacjonarnym. Z uwagi na potencjalne sankcje warto dostosować swój sklep stacjonarny do nowe ustawy konsumenckiej.
Poniżej znajdziesz przykładowe zdjęcia przygotowywanej przez naszych prawników tablicy informacyjnej dla sklepów stacjonarnych naszych klientów – całość przesyłana jest do sprzedawcy profesjonalnie zapakowana w antyramę, która jest gotowa do zawieszenia w sklepie stacjornanym.
Jeżeli potrzebujesz pomocy przy dostosowaniu swojego sklepu stacjonarnego do nowej ustawy o prawach konsumenta i RODO, to napisz do nas na adres kontakt@prokonsumencki.pl lub zadzwoń 61 847 55 18 Na pewno pomożemy! Tablicę możesz kupić także bezpośrednio na naszej stronie tutaj: Dopasowana tablica informacyjna dla sklepu stacjonarnego (RODO i ustawa o prawach konsumenta)
Jeżeli potrzebujesz pomocy przy dostosowaniu swojego sklepu stacjonarnego do nowej ustawy o prawach konsumenta, to napisz do nas na adres kontakt@prokonsumencki.pl Na pewno pomożemy!
Czy niedopełnienie obowiązków informacyjnych skutkuje możliwością zwrotu towaru przez konsumenta?
Szanowna Pani,
niedopełnienie obowiązków informacyjnych niesie wiele negatywnych skutków – w przypadku prawa do odstąpienia od umowy powoduje dodanie do 14-dniowego terminu kolejnych 12 miesięcy. Pamiętać jednak należy, że jeżeli konsument został poinformowany przez przedsiębiorcę o prawie odstąpienia od umowy przed upływem terminu, to termin do odstąpienia od umowy upływa po 14 dniach od udzielenia konsumentowi informacji o tym prawie (art. 29 ustawy o prawach konsumenta).
Kupiłam buty w sklepie Wojas. Po czterech dniach chciałam je zwrócić. Okazało się to niemożliwe, jednak przy zakupie sprzedawca nie poinfomował mnie o tym. Nie ma też w tym sklepie stosownej informacji o braku zwrotów.
Czy to zgodne z prawem konsumenckim? Czy klient ma prawo do takiej informacji?
Osobiście mam wrażenie, że jest ona celowo zatajona. Liczy się „wypchnięcie” towaru, nie klient.
Dzień dobry,
W naszym serwisie świadczymy pomoc prawną sprzedawcom internetowym. Konsumentów zapraszamy do zwracania się do powiatowego lub miejskiego rzecznika praw konsumentów, który udziela bezpłatnie takiej pomocy.
Pozdrawiamy
Czy taką tablicę trzeba stworzyć samemu, czy istnieją jakieś wzory do kupienia?
Można stworzyć samemu, można także skorzystać z naszej pomocy w tym zakresie – prosimy o wiadomość na kontakt@prokonsumencki.pl i przedstawimy naszą ofertę w tym zakresie (zarówno wzór, jak i dopasowana tablica).
Jaka wg biezacych przepisow powinna byc informacja w sklepie, mowiaca o braku mozliwosci zwroty towaru.
Dzień dobry
Rozumiem, że ma Pan na myśli sklep stacjonarny. Zakupu w sklepie stacjonarnym nie będzie dotyczyć 14-dniowe prawo konsumenta do odstąpienia od umowy sprzedaży bez przyczyny. Natomiast zwrotu towaru jako uzasadnione żądanie klienta, wynikające z jego reklamacji z tytułu rękojmi, nie można po prostu odgórnie wyłączyć. W konkretnych sytuacjach klient może nie mieć oczywiście takiej możliwości (np. wtedy, gdy wada reklamowanego przez niego towaru jest nieistotna), ale zasadniczo, jeśli reklamowany wadliwy produkt nie zostanie przez sprzedawcę niezwłocznie naprawiony lub wymieniony, to klientowi nie można odmówić możliwości odstąpienia od umowy (a zatem zwrotu towaru).
Pozdrawiam