Takie jest sedno ostatnich decyzji wydanych najpierw przez Wojewódzkiego, a następnie Głównego Inspektora Farmaceutycznego przeciwko jednej z aptek internetowych, która umożliwiała wysyłkę leków za pośrednictwem paczkomatów. Głównym zarzutem ze strony Inspektorów był brak możliwości zapewnienia w takim wypadku wymaganych prawem warunków przewozu leków, w szczególności w zakresie temperatur, co może skutkować zmianą jakości produktu leczniczego oraz utratą jego właściwości.
Co prawda obie decyzje dotyczą tylko jednej apteka internetowa, ale argumenty w nich zawarte można odnieść do wszystkich aptek internetowych udostępniających swoim klientom przesyłkę zakupionych leków do paczkomatu. Dlatego też zachęcamy apteki internetowe do przeglądu swoich sposobów dostaw i dostosowanie ich do wniosków płynących z obu decyzji.
Poniżej omówimy najważniejsze kwestie zawarte w obu decyzjach, które spowodowały zajęcie takiego stanowiska przez Inspektorów Farmaceutycznych.
Specjalne przepisy dotyczące wysyłki leków – apteka internetowa
Prowadzenie sprzedaży wysyłkowej leków jest obwarowane dodatkowymi wymogami prawnymi w porównaniu ze standardowymi sklepami internetowymi. W takim wypadku konieczne jest np. zapewnienie właściwych warunków transportu leków do klienta.
Przepisy stanowią, że wysyłka produktu leczniczego powinna się odbywać w warunkach zapewniających jakość produktu leczniczego oraz bezpieczeństwo jego stosowania. Transport leków powinien się odbywać w wydzielonych przestrzeniach środka transportu, zapewniających m.in. utrzymanie odpowiednich warunków temperaturowych dla danego produktu leczniczego. W przypadku paczkomatów transport nie kończy się na etapie dostarczenia produktu do klienta, tylko dochodzi dodatkowy etap jego przechowywania w paczkomacie, a następnie odbiór przez klienta.
W takim wypadku warunki opisane wyżej powinny odnosić się także do etapu przechowywania produktu w paczkomacie i tutaj rodzą się główne wątpliwości po stronie Inspektorów.
Paczkomat = metalowa skrzynka
W uzasadnieniu decyzji wskazano, że paczkomaty są metalowymi skrzynkami montowanymi na zewnątrz budynków. Dodatkowo podniesiono, że z doświadczenia wynika, że temperatura panująca wewnątrz paczkomatu jest ściśle uzależniona od panujących w danym okresie warunków pogodowych, co oznacza, że temperatura zimą może spadać poniżej 0 stopni, a latem wzrastać powyżej 30 stopni.
Dalej wskazano, że takie skrajne wahania mogą stwarzać zagrożenie zmiany jakości produktu leczniczego lub utratę jego właściwości.
Podsumowanie
W ocenie Głównego Inspektora Farmaceutycznego produkty lecznicze, czyli asortyment wymagający ścisłego zachowania przypisanych im warunków przechowywania, w tym temperatury, nie mogą być dostarczane pacjentom za pośrednictwem paczkomatów. Należy wskazać, że decyzja GIF nie oznacza automatycznie, że pozostałe sposoby dostawy – np. zwykła przesyłka kurierska jest bezpieczna i można ja wykorzystać do wysyłki leków. Jest to możliwe, ale po uprzednim spełnieniu wymogów zawartych w przepisach, a w tym wypadku niezbędne będzie zawarcie szczególnej umowy z przewoźnikiem na przewóz leków w warunkach wymaganych przepisami prawa. Priorytetem powinno być tutaj zdrowie pacjentów.
Od decyzji GIF przysługuje jeszcze skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego – aczkolwiek już teraz zalecamy rewizję udostępnianych sposobów dostawy dla aptek internetowych.
