Temat naszych rozważań będzie szczególnie ważny dla producentów, importerów i dystrybutorów zabawek. Omówimy najnowsze rozporządzenie ministra rozwoju i finansów z 20 października 2016 roku w sprawie wymagań dla zabawek. Zmiany w prawie mają za zadanie jak najbardziej uchronić dzieci i osoby trzecie przed zagrożeniem bezpieczeństwa i zdrowia.
Należy pamiętać, że przede wszystkim każda zabawka powinna zawierać przymocowane na etykiecie lub opakowaniu i, jeżeli to konieczne, w instrukcji użytkowania dołączonej do zabawki, ostrzeżenia, które mają zwracać uwagę na ryzyko i zagrożenia urazu oraz sposób ich uniknięcia. W przypadku małych zabawek sprzedawanych bez opakowania odpowiednie ostrzeżenia umieszcza się na przymocowanych etykietach. Ostrzeżenia muszą być umieszczone w sposób czytelny, łatwo widoczny, zrozumiały i dokładny. Natomiast ostrzeżenia, od których zależy zakup produktu (np. wiek minimalny i maksymalny) umieszcza się w miejscu wyraźnie widocznym dla konsumenta przed zakupem- np. na opakowaniu.
Przed wprowadzeniem do obrotu
Procedura oceny zgodności jest pierwszym etapem kontroli zabawki przed wprowadzeniem jej do obrotu. W jej ramach przeprowadza się analizę zagrożeń chemicznych, fizycznych, mechanicznych, elektrycznych, palności, higieny i radioaktywnych, które zabawka może stwarzać oraz dokonuje się oceny ewentualnego narażenia na takie zagrożenie.
Zabawki podlegają wewnętrznej kontroli w przypadku gdy producent zastosował normy zharmonizowane, których numery zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, obejmujące wszystkie wymagania dla danej zabawki lub badaniu typu połączonemu z procedurą zgodności z typem w oparciu o wewnętrzną kontrolę produkcji gdy nie istnieją normy zharmonizowane obejmujące wszystkie wymagania dla danej zabawki; producent nie zastosował norm zharmonizowanych, o których mowa wcześniej , lub zastosował je częściowo; jedna lub więcej wspomnianych norm zharmonizowanych, zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z ograniczeniem, albo producent uważa, że charakter, projekt, konstrukcja lub zastosowanie zabawki wymagają weryfikacji przez jednostkę notyfikowaną.
Certyfikat badania typu powinien zawierać:
- odniesienie do dyrektywy 2009/48/WE,
- kolorowy obraz,
- przejrzysty opis zabawki,
- wykaz przeprowadzonych badań z odniesieniem do odpowiednich sprawozdań z badań.
Jeżeli jest to niezbędne to należy również dokonać weryfikacji certyfikatu w szczególności w przypadku zmiany procesu produkcji, stosowanych surowców lub składników zabawki- nie rzadziej niż raz na pięć lat.
Jeżeli zabawka nie spełnia wymagań określonych w rozporządzeniu to certyfikat ulega wycofaniu.
Jak wcześniej zostało wspomniane- zabawki podlegają trzem procedurą zgodności. Poniżej umieszczamy tabelę porównującą trzy modele oceny zgodności.
| Wewnętrzna kontrola produkcji | Badanie typu | Zgodność z typem w oparciu o wewnętrzną kontrolę produkcji |
| Producent wywiązuje się z określonych zobowiązań oraz zapewnia i deklaruje, na swoją wyłączną odpowiedzialność, że dane zabawki spełniają wymagania rozporządzenia. | Jednostka notyfikowana bada projekt techniczny zabawki oraz weryfikuje i poświadcza spełnienie przez projekt techniczny zabawki mających do niego zastosowanie wymagań rozporządzenia. Badanie typu przeprowadza się przez ocenę adekwatności projektu technicznego zabawki, zbadanie jej dokumentacji technicznej i dowodów potwierdzających oraz ocenę próbek reprezentatywnych dla przewidywanej produkcji, jednej lub więcej istotnych części zabawki (połączenie typu produkcji i typu projektu). | Producent wywiązuje się z określonych zobowiązań oraz zapewnia i deklaruje, że dane zabawki są zgodne z typem opisanym w certyfikacie badania typu i spełniają mające do nich zastosowanie wymagania rozporządzenia. |
| Producent sporządza dokumentację techniczną. Dokumentacja ta umożliwia ocenę zabawki pod względem jej zgodności z odnośnymi wymaganiami rozporządzenia oraz obejmuje odpowiednią
ocenę bezpieczeństwa i analizę zagrożeń. Dokumentacja techniczna określa odnośne wymagania i obejmuje, w stopniu odpowiednim dla takiej oceny, projekt, produkcję i działanie zabawki. Dokumentacja techniczna zabawki zawiera, w stosownych przypadkach, następujące elementy: -opis ogólny zabawki; – projekt koncepcyjny i rysunki dotyczące produkcji oraz schematy elementów, w szczególności podzespołów, obwodów itp.; – opisy i wyjaśnienia, niezbędne do zrozumienia tych rysunków i schematów oraz działania zabawki; – wykaz norm zharmonizowanych lub właściwych specyfikacji technicznych, do których odniesienia opublikowano w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, stosowanych w całości lub częściowo, a także opisy rozwiązań przyjętych w celu spełnienia wymagań rozporządzenia, jeżeli takie normy zharmonizowane nie zostały zastosowane; w przypadku częściowego zastosowania norm zharmonizowanych w dokumentacji technicznej określa się, które części zostały zastosowane; – wyniki wykonanych obliczeń projektowych, przeprowadzonych badań i innych podobnych czynności; – sprawozdania z badań. |
Producent składa wniosek o badanie typu w wybranej przez siebie jednostce notyfikowanej. Taki wniosek zawiera:
-nazwę i adres producenta oraz, w przypadku wniosku składanego przez upoważnionego przedstawiciela, dodatkowo jego nazwę i adres; – pisemną deklarację, że ten sam wniosek nie został złożony w żadnej innej jednostce notyfikowanej; – dokumentację techniczną.
Dokumentacja techniczna, w stosownych przypadkach, zawiera: -. opis ogólny zabawki; – projekt koncepcyjny i rysunki dotyczące produkcji oraz schematy, w szczególności elementów, podzespołów, obwodów; – opisy i wyjaśnienia, niezbędne do zrozumienia tych rysunków i schematów oraz działania wyrobu; – wykaz norm zharmonizowanych lub właściwych specyfikacji technicznych, do których odniesienia opublikowano w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, stosowanych w całości lub częściowo oraz opisy rozwiązań przyjętych w celu spełnienia wymagań rozporządzenia, jeżeli takie normy zharmonizowane nie zostały zastosowane. W przypadku częściowego zastosowania norm zharmonizowanych w dokumentacji technicznej określa się, które części zostały zastosowane; – w szczególności wyniki wykonanych obliczeń projektowych, przeprowadzonych badań; – sprawozdania z badań; – próbki reprezentatywne dla przewidywanej produkcji; – dowody potwierdzające adekwatność technicznego rozwiązania projektowego; – dowody potwierdzające adekwatność technicznego rozwiązania projektowego, o których mowa w pkt 2.5.8, zawierają wszystkie dokumenty, które zastosowano, zwłaszcza jeżeli nie zastosowano w całości odnośnych norm zharmonizowanych lub specyfikacji technicznych; dowody potwierdzające obejmują, w stosownych przypadkach, wyniki badań przeprowadzonych przez odpowiednie laboratorium producenta lub przez inne laboratorium badawcze w jego imieniu i na jego odpowiedzialność. Jednostka notyfikowana może zażądać dostarczenia dalszych próbek reprezentatywnych, jeżeli jest to niezbędne do przeprowadzenia programu badań.
Jednostka notyfikowana: – w odniesieniu do zabawki bada dokumentację techniczną i dowody potwierdzające w celu oceny adekwatności projektu technicznego zabawki; – w odniesieniu do próbek weryfikuje, czy dane próbki zostały wyprodukowane zgodnie z dokumentacją techniczną, oraz identyfikuje części zaprojektowane zgodnie z odpowiednimi wymaganiami odpowiednich norm zharmonizowanych lub specyfikacji technicznych, jak również części, które zaprojektowano bez zastosowania odnośnych postanowień tych norm; – przeprowadza odpowiednie badania próbek lub zleca ich wykonanie, w celu sprawdzenia, w przypadku gdy producent zdecydował się na zastosowanie rozwiązań określonych w odnośnych normach zharmonizowanych lub specyfikacjach technicznych, czy zostały one zastosowane prawidłowo; – przeprowadza odpowiednie badania próbek lub zleca ich wykonanie, w celu sprawdzenia, w przypadku gdy nie zastosowano rozwiązań określonych w odnośnych normach zharmonizowanych lub specyfikacjach technicznych, czy rozwiązania przyjęte przez producenta spełniają odnośne wymagania rozporządzenia; – uzgadnia ze składającym wniosek producentem miejsce, w którym zostaną przeprowadzone badania.
|
Producent podejmuje niezbędne środki, aby proces produkcji i jego monitorowanie zapewniały zgodność wyprodukowanych
zabawek z zatwierdzonym typem opisanym w certyfikacie badania typu oraz z mającymi do nich zastosowanie wymaganiami rozporządzenia.
|
| Producent podejmuje niezbędne środki, aby proces produkcji i jego monitorowanie zapewniały zgodność wyprodukowanych
zabawek z dokumentacją techniczną, oraz z mającymi do nich zastosowanie wymaganiami rozporządzenia. Ponad to producent umieszcza wymagane oznakowanie CE na każdym egzemplarzu zabawki spełniającej wymagania rozporządzenia oraz sporządza dla modelu zabawki pisemną deklarację zgodności, identyfikującą zabawkę, dla której została sporządzona. Zobowiązania producenta mogą być wypełniane przez jego upoważnionego przedstawiciela. |
Jednostka notyfikowana wydaje producentowi certyfikat badania typu. Certyfikat zawiera nazwę i adres producenta, wnioski z badań, warunki jego
ważności (o ile występują) oraz dane niezbędne do identyfikacji zatwierdzonego typu. Do certyfikatu dołączony może być jeden lub więcej załączników. Certyfikat i jego załączniki zawierają wszystkie istotne informacje umożliwiające ocenę zgodności wytwarzanych zabawek, w odniesieniu do badanego typu, oraz kontrolę w trakcie eksploatacji. Jednostka notyfikowana na bieżąco monitoruje zmiany w powszechnie uznanym stanie wiedzy technicznej wskazujące, że zatwierdzony typ może nie spełniać już właściwych wymagań rozporządzenia, oraz ustala, czy zmiany takie wymagają dalszego badania. Jeżeli wymagają dalszego badania, jednostka notyfikowana informuje o tym producenta. Producent informuje jednostkę notyfikowaną, która przechowuje dokumentację techniczną dotyczącą certyfikatu badania typu, o wszystkich modyfikacjach zatwierdzonego typu mogących wpływać na zgodność zabawki z wymaganiami rozporządzenia lub na warunki ważności certyfikatu. Takie modyfikacje wymagają dodatkowego zatwierdzenia w formie dokumentów dodatkowych do oryginalnego certyfikatu badania typu. Jednostka notyfikowana informuje organ notyfikujący o certyfikatach badania typu lub wszystkich dokumentach dodatkowych do nich, które wydała lub cofnęła, oraz, okresowo lub na żądanie, udostępnia właściwym organom notyfikującym wykaz certyfikatów lub wszystkich dodatków do nich, których wydania odmówiono, które zawieszono lub poddano innym ograniczeniom. Jednostka notyfikowana informuje pozostałe jednostki notyfikowane o certyfikatach badania typu lub wszystkich dokumentach dodatkowych do nich, których wydania odmówiła, które cofnęła, zawiesiła lub poddała innym ograniczeniom, oraz, na żądanie, o certyfikatach lub wszystkich dokumentach dodatkowych do nich, które wydała. Komisja Europejska, państwa członkowskie i inne jednostki notyfikowane mogą, na żądanie, otrzymać kopie certyfikatów badania typu lub dokumentów dodatkowych do nich. Komisja Europejska lub państwa członkowskie mogą zażądać od jednostki notyfikowanej kopii dokumentacji technicznej oraz wyników badań przeprowadzonych przez tę jednostkę notyfikowaną. Jednostka notyfikowana przechowuje kopię certyfikatu badania typu, załączniki i dokumenty dodatkowe do niego, a także dokumentów technicznych, w tym dokumentacji przedstawionej przez producenta, przez okres do wygaśnięcia ważności certyfikatu. Producent przechowuje kopię certyfikatu badania typu oraz załączników i dokumentów dodatkowych do niego wraz z dokumentacją techniczną do okazania organom nadzoru rynku przez okres 10 lat od wprowadzenia zabawki do obrotu. Upoważniony przedstawiciel producenta może złożyć wniosek oraz wypełniać określone obowiązki. |
Producent umieszcza oznakowanie CE na każdym egzemplarzu zabawki zgodnej z typem opisanym w certyfikacie
badania typu oraz spełniającym właściwe wymagania rozporządzenia. Producent sporządza dla modelu zabawki pisemną deklarację zgodności, identyfikującą zabawkę, dla której została sporządzona. Obowiązki producenta mogą być wypełniane przez jego upoważnionego przedstawiciela. |
Dokumentacja techniczna zabawek powinna zawierać w szczególności:
1) szczegółowy opis projektu i produkcji, w tym wykaz stosowanych części i materiałów użytych w zabawkach, oraz karty charakterystyki substancji chemicznych, otrzymane od dostawców substancji chemicznych;
2) opis oceny bezpieczeństwa oraz przeprowadzonej analizy zagrożeń;
3) opis zastosowanej procedury oceny zgodności;
4) kopię deklaracji zgodności;
5) wskazanie adresu miejsca produkcji i magazynowania;
6) kopie dokumentów, które producent przedłożył jednostce notyfikowanej, jeżeli była zaangażowana i brała udział w ocenie zgodności;
7) sprawozdania z badań i opis środków, za pomocą których producent zapewnił zgodność produkcji z normami zharmonizowanymi,
1. jeżeli producent zastosował procedurę wewnętrznej kontroli produkcji;
8) kopię certyfikatu badania typu, opis środków, za pomocą których producent zapewnił zgodność produkcji z typem wyrobu, opisanym w certyfikacie badania typu, oraz kopie dokumentów, które producent przedłożył jednostce notyfikowanej, w przypadku gdy producent przedstawił zabawkę do badania typu oraz zastosował procedurę zgodności z typem, w oparciu o wewnętrzną kontrolę produkcji.
Oznakowanie zabawek
Obowiązkowo zabawki muszą być opatrzone nazwiskiem lub nazwą, zarejestrowaną nazwą towarową lub zarejestrowanym znakiem towarowym i adresem kontaktowym producenta oraz importera na zabawce, a jeśli to niemożliwe – na opakowaniu lub w dokumencie dołączonym do zabawki.
Podany adres kontaktowy wskazuje jedno miejsce, w którym można skontaktować się z producentem. Ponadto zabawki powinny być opatrzone nazwą typu, numerem partii, serii lub modelu lub inną informacją umożliwiającą ich identyfikację lub, w przypadku gdy wielkość lub charakter zabawki to uniemożliwiają, wymagane informacje umieszcza się na opakowaniu lub w dokumencie załączonym do wyrobu.
Znak CE
Przed wprowadzeniem zabawki do obrotu, oprócz oznakowania CE należy również umieścić na niej piktogram lub innego rodzaju znak wskazujący na szczególne zagrożenie lub na przeznaczenie danej zabawki, jeżeli ma to zastosowanie.
Oznakowanie CE umieszcza się w sposób widoczny, czytelny i trwały na zabawce, przytwierdzonej etykiecie, na opakowaniu, załączonej ulotce, instrukcji lub ekspozytorze, pod warunkiem że ekspozytor był pierwotnie wykorzystany jako opakowanie zabawek.
Istnieje możliwość prezentacji zabawek, które nie posiadają oznakowania CE lub niespełniających wymagań. Zabawki takie można prezentować na wystawach i innych pokazach pod warunkiem, że zostanie do nich dołączona informacja, która wyraźnie wskaże, że zabawka nie spełnia wymagań i nie będzie udostępniana na Europejskim Obszarze Gospodarczym, dopóki nie będzie zgodna z obowiązującymi wymaganiami.
Podsumowanie
Będąc producentem zabawek należy starannie przyjrzeć się powyższemu rozporządzeniu. Ze względu na dbałość o bezpieczeństwo konsumentów badania oceny zgodności przeprowadza się bardzo dokładnie. Jeżeli masz pytania lub wątpliwości w zakresie omówionym w artykule skontaktuj się z nami, chętnie pomożemy zrozumieć zmiany w planie!
