W dzisiejszym wpisie dostarczymy informacji na temat sprzedaż żywności przez internet. Co istotne zasady te dotyczą także sprzedaży internetowej – w takim wypadku odpowiedzialność za przekazanie obowiązkowych informacji na temat żywności przed ostatecznym dokonaniem zakupu spoczywa na właścicielu sklepu internetowego.
Zasady te zostały wprowadzone Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności. Celem wprowadzonych zmian jest udostępnienie konsumentom czytelnych i zrozumiałych informacji na temat kupowanych produktów żywnościowych. Ze względów związanych z ochroną zdrowia publicznego nowe zasady zwiększają także ochronę przed alergenami.
Kogo i czego dotyczą nowe zasady etykietowania żywności
Rozporządzenie stosuje się do podmiotów działających na rynku spożywczym na wszystkich etapach łańcucha żywnościowego. Ma ono zastosowanie do wszelkich środków spożywczych przeznaczonych dla konsumenta finalnego, w tym do środków spożywczych dostarczanych przez zakłady żywienia zbiorowego i do środków spożywczych przeznaczonych do dostarczenia do zakładów żywienia zbiorowego.
Zasady te dotyczą także sprzedaży internetowej – w takim wypadku odpowiedzialność za przekazanie obowiązkowych informacji na temat żywności przed ostatecznym dokonaniem zakupu spoczywa na właścicielu sklepu internetowego.
Zasady podstawowe dotyczące etykietowania
Etykietowanie, prezentacja i reklama środków spożywczych nie mogą:
- wprowadzać nabywcy w błąd co do charakteru środka spożywczego, jego właściwości i działania,
- przypisywać jakiemukolwiek środkowi spożywczemu właściwości zapobiegania lub leczenia chorób ludzi (z wyjątkiem naturalnych wód mineralnych i środków spożywczych specjalnego przeznaczenia , których dotyczą inne przepisy).
Informacje na temat żywności muszą być rzetelne, jasne i łatwe do zrozumienia dla konsumenta.
Zgodnie ze stanowiskiem Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych informacje zamieszczane w ofertach handlowych przeznaczonych dla konsumentów dostępnych na stronach internetowych lub przekazywanych konsumentowi w tradycyjnej formie (ulotki, gazetki itd.) powinny spełniać wymagania określone w niniejszym rozporządzeniu.
Kto odpowiada za spełnienie obowiązków dotyczących etykietowania
Podmiot, pod którego nazwą lub firmą jest wprowadzany na rynek dany środek spożywczy lub – jeżeli ten podmiot nie prowadzi działalności w Unii – importer danego środka jest odpowiedzialny za informację na temat żywności. Musi zapewnić obecność i rzetelność tych informacji zarówno zgodnie z prawem unijnym dotyczącym informacji na temat żywności, jak i z wymogami odpowiednich przepisów krajowych.
Ważne! Zgodnie ze stanowiskiem Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, w przypadku żywności oferowanej do sprzedaży na odległość (np. w sklepie internetowym), odpowiedzialność za przekazanie obowiązkowych informacji na temat żywności przed ostatecznym dokonaniem zakupu spoczywa na właścicielu stron internetowych.
O danych szczegółowych, które są wymagane przy sprzedaż żywności przez internet.
Gdzie muszą być umieszczone informacje
W przypadku żywności opakowanej obowiązkowe informacje muszą się znajdować bezpośrednio na opakowaniu lub na załączonej do niego etykiecie.
W przypadku żywności nieopakowanej informacje na temat żywności muszą być przekazane podmiotowi otrzymującemu żywność, aby umożliwić, tam gdzie jest to wymagane, przekazywanie konsumentom finalnym obowiązkowych informacji na temat żywności.
Jakie dane szczegółowe należy podać obowiązkowo
Obowiązkowe informacje powinny być dobrze zrozumiałe i widoczne, wyraźnie czytelne oraz, w stosownych przypadkach, nieusuwalne. Wysokość czcionek musi wynosić co najmniej 1,2 mm (z wyjątkiem małych opakowań lub pojemników).
Zgodnie z rozporządzeniem obowiązkowe jest podanie następujących informacji:
- nazwa żywności,
- wykaz składników. Wszelkie składniki występujące w postaci wytworzonych nanomateriałów muszą być wyraźnie wskazane w wykazie składników, ponadto po nazwie tych składników należy umieścić w nawiasach wyraz nano,
- substancje powodujące alergie lub reakcje nietolerancji (takie jak orzeszki ziemne, mleko, gorczyca, ryby, zboża zawierające gluten itd.),
- ilość określonych składników lub kategorii składników,
- ilość netto żywności,
- data minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia,
- wszelkie specjalne warunki przechowywania lub warunki użycia,
- nazwa lub firma i adres podmiotu działającego na rynku spożywczym lub importera,
- kraj lub miejsce pochodzenia w przypadku niektórych rodzajów mięsa, mleka lub gdy ich pominięcie może wprowadzać konsumenta w błąd,
- instrukcja użycia, w przypadku gdy w razie braku takiej instrukcji odpowiednie użycie danego środka spożywczego byłoby utrudnione,
- w odniesieniu do napojów o zawartości alkoholu większej niż 1,2% objętościowo, rzeczywista zawartość objętościowa alkoholu,
- informacja o wartości odżywczej.
Obowiązkowe dane dotyczące nazwy, ilości netto i rzeczywistej zawartości objętościowej alkoholu muszą znajdować się w tym samym polu widzenia. Obowiązkowe informacje muszą być podawane w języku łatwo zrozumiałym dla konsumentów, a jeśli to konieczne, w kilku językach.
Należy pamiętać, iż obok wymaganych rozporządzeniem informacji konieczne może być także podanie innych wymaganych prawem informacji, w tym np. wynikających z rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (treść dostępna tutaj).
Sprzedaż żywności przez internet
Rozporządzenie w artykule 14 szczegółowo reguluje kwestię – sprzedaż żywności przez internet. Rozporządzenie rozróżnia żywność opakowaną oraz nieopakowaną i w zależności od tego wyznacza różne obowiązki informacyjne.
Na marginesie wskazujemy, iż poza informacjami dotyczącymi samej żywności niezbędne jest podanie także innych informacji wymaganych prawem – np. w przypadku sprzedaży internetowej niezbędne jest spełnienie obowiązków informacyjnych wskazanych w ustawie o prawach konsumenta – bezpłatny poradnik dla sprzedawców w tym zakresie dostępny jest do pobrania tutaj (kliknij).
Żywność opakowana
W przypadku żywności opakowanej należy podać wszystkie wymagane informacje, w tym także dane szczegółowe podane powyżej, z wyjątkiem daty minimalnej trwałości lub terminu przydatności do spożycia (Ważne! Informacja o dacie minimalnej nie musi być dostępna przed ostatecznym dokonaniem zakupu w sklepie internetowym, ale musi być dostępna już w momencie dostawy towaru).
Obowiązkowe informacje w takim wypadku:
- muszą być dostępne przed ostatecznym dokonaniem zakupu i muszą znajdować się w materiałach towarzyszących sprzedaży na odległość lub być dostarczane z użyciem innych właściwych środków wyraźnie określonych przez dany podmiot działający na rynku spożywczym. Kiedy używane są inne właściwe środki, obowiązkowe informacje na temat żywności dostarcza się bez obciążania konsumentów dodatkowymi kosztami przez podmiot działający na rynku spożywczym;
- wszystkie obowiązkowe dane szczegółowe muszą być dostępne w momencie dostawy.
Żywność nieopakowana
W przypadku żywności nieopakowanej oferowanej do sprzedaży za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość dane szczegółowe wymagane na mocy art. 44 rozporządzenia są udostępniane zgodnie z zasadami wskazanymi wyżej dla żywności opakowanej.
W tym wypadku wymagane dane szczegółowe obejmują:
- wszelkie składniki lub substancje pomocnicze w przetwórstwie wymienione w załączniku II lub uzyskane z substancji lub produktów wymienionych w załączniku II, powodujące alergie lub reakcje nietolerancji, użyte przy wytworzeniu lub przygotowywaniu żywności i nadal obecne w produkcie gotowym, nawet jeżeli ich forma uległa zmianie;
- przekazanie innych danych szczegółowych określonych w art. 9 i 10 rozporządzenia nie jest obowiązkowe, chyba że państwo członkowskie przyjmie przepisy krajowe zawierające wymóg przekazania części lub wszystkich tych danych szczegółowych, lub elementów tych danych szczegółowych.
W uzupełnieniu do drugiego punktu należy wskazać, iż zgodnie z § 19 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych, w przypadku środków spożywczych oferowanych do sprzedaży konsumentowi finalnemu lub zakładom żywienia zbiorowego bez opakowania lub w przypadku pakowania środków spożywczych w pomieszczeniu sprzedaży na życzenie konsumenta finalnego lub ich pakowania do bezzwłocznej sprzedaży podaje się:
- nazwę środka spożywczego wskazaną w sposób określony w art. 17 rozporządzenia nr 1169/2011;
- nazwę albo imię i nazwisko producenta;
- wykaz składników – zgodnie z art. 18–20 rozporządzenia nr 1169/2011, z uwzględnieniem informacji, o których mowa w art. 21 tego rozporządzenia;
- klasę jakości handlowej albo inny wyróżnik jakości handlowej, jeżeli zostały one ustalone w przepisach w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno-spożywczych lub ich grup albo jeżeli obowiązek podawania klasy jakości handlowej albo wyróżnika wynika z odrębnych przepisów;
- w przypadku produktów rybołówstwa w rozumieniu pkt 3.1 załącznika I do rozporządzenia (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego mrożonych glazurowanych – dodatkowo informację dotyczącą ilościowej zawartości glazury lub ryby albo owoców morza w tych produktach;
- w przypadku pieczywa – dodatkowo:
a) masę jednostkową,
b) informację „pieczywo produkowane z ciasta mrożonego” albo „pieczywo produkowane z ciasta głęboko mrożonego”
– gdy został zastosowany taki proces technologiczny.
Powyższe informacje należy zatem podać także w przypadku sprzedaży żywności nieopakowanej w sklepie internetowym.
Poniżej zamieszczamy przykłady podania powyższych informacji odnośnie sprzedaż żywności przez internet:
http://ezakupy.tesco.pl/
http://www.alma24.pl/
Przewodnik po nowych zasadach
Zdajemy sobie sprawę, że niniejszy wpis nie wyczerpuje tematu i Twoich pytań. Dlatego też zachęcamy do lektury przewodnika opracowanego przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Przewodnik ten został opracowany we współpracy z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Przewodnik jest do pobrania tutaj (kliknij)
Można również zapoznać się z samym rozporządzeniem – dostępne jest ono tutaj (kliknij).
W rozporządzeniu określono również, co należy rozumieć pod konkretnymi danymi szczegółowymi. Na przykład art. 17 rozporządzenia precyzuje, co należy rozumieć pod pojęciem nazwy środka spożywczego – nazwą środka spożywczego jest jego nazwa przewidziana w przepisach. W przypadku braku takiej nazwy nazwą środka spożywczego jest jego nazwa zwyczajowa, a jeśli nazwa zwyczajowa nie istnieje lub nie jest stosowana, przedstawia się nazwę opisową tego środka spożywczego.
Co grozi sprzedawcy za niepodanie wymaganych informacji lub za podanie nieprawdziwych informacji
Nie podanie przez przedsiębiorcę wymaganych informacji może być uznane przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. Wydanie takiej decyzji może się wiązać z nałożeniem na przedsiębiorcę kary finansowej do 10 % przychodów.
Ponadto podanie nieprawdziwych informacji może być uznane za nieuczciwą praktykę rynkową. Taka praktyka również stanowi praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów i oprócz odpowiedzialności cywilnej rodzi także odpowiedzialność administracyjną, w tym możliwość nałożenia powyższej kary finansowej.
Podsumowanie
Powyższe zasady informowania o produktach obowiązują one od 13 grudnia 2014 r. z wyjątkiem przepisów dotyczących obowiązku udostępniania informacji o wartości odżywczej, które będą miały zastosowanie od dnia 13 grudnia 2016 r.
Nowe rozporządzenia uzupełnia de facto polskie przepisy, które również nakładały podobne obowiązki informacyjne. Rozporządzenia natomiast ujednolica te obowiązki w zakresie całej Unii Europejskiej. Z naszego punktu widzenia szczególnie ważne jest zwrócenie uwagi na sprzedaż żywności przez internet – tutaj wbrew powszechnej opinii również należy spełnić rozbudowane obowiązki informacyjne. Z jednej strony nakłada to dodatkowe obowiązki na sprzedawców, ale z drugie służy lepszej informacji nas wszystkich – konsumentów.
” muszą by dostępne przed ostatecznym dokonaniem zakupu i muszą znajdować się w materiałach towarzyszących sprzedaży na odległość lub być dostarczane z użyciem innych właściwych środków wyraźnie określonych przez dany podmiot działający na rynku spożywczym. Kiedy używane są inne właściwe środki, obowiązkowe informacje na temat żywności dostarcza się bez obciążania konsumentów dodatkowymi kosztami przez podmiot działający na rynku spożywczym;” Czyli rozumiem, że jak wyślę klientowi paczkę na swój koszt to spełnię warunek „lub” czyli dostarczyłem informacje z użyciem innych środków bez obciążania konsumenta dodatkowymi kosztami ? Jak w takim razie działają pudełka subskrypcyjne gdzie nie zna się zawartości ?