Z pewnością każdy z nas poszukując w Internecie różnego rodzaju firm, usług czy produktów korzystał niejednokrotnie ze stron, które omówimy w dzisiejszym wpisie. Mowa bowiem o wyszukiwarkach i porównywarkach, które ze względu na szybkość wyszukiwania informacji oraz nieskomplikowaną strukturę, cieszą się obecnie dużą popularnością. W dzisiejszym artykule umówimy właśnie ten rodzaj serwisu oraz wspólnie przeanalizujemy najważniejsze aspekty ich funkcjonowania mając na uwadze wymogi prawne jak i praktyczne. Zarówno jeżeli jesteś użytkownikiem tego typu stron, jak ich właścicielem, temat regulamin i polityka prywatności wyszukiwarek i porównywarek powinien cię zainteresować.
Ogólna charakterystyka oraz rodzaje wyszukiwarek
Wyszukiwarki i porównywarki są to nierozbudowane pod kątem świadczonych usług elektronicznych serwisy internetowe, których dominującą funkcjonalnością jest możliwość wyszukania określonej informacji po wybraniu filtrów i naciśnięciu dedykowanego pola akcji. W związku z dużą popularnością tego typu stron, wyróżniamy wiele rodzajów wyszukiwarek i porównywarek. Z pewnością można wyróżnić wyszukiwarki, które są dedykowane danym rodzajom branż, jak też wyszukiwarki poświęcone konkretnym usługom oraz produktom. Co więcej, nie można w tym zakresie pominąć wyszukiwarek, poprzez które możliwe jest wyszukanie ogólnych informacji, stron, portali oraz treści dostępnych w sieci.
Porównywarki z kolei oprócz wyszukania informacji, interesującej nas treści, umożliwiają automatyczne porównanie wybranej usługi/ produktu dostępnego w danym sklepie internetowym wraz z analogiczną usługą / produktem dostępnym w innym sklepie. Porównanie może być dokonywane pod różnym kątem: najczęstszym kryterium będzie cena, natomiast porównanie może także obejmować cechy, właściwości, dostępność czy opinie klientów.
Standardowy model wyszukiwarki/porównywarki nie umożliwia zawarcia docelowej umowy
W każdym serwisie, będącym wyszukiwarką mogą być udostępniane specyficzne funkcjonalności, których struktura została stworzona pod konkretną branżę lub specyfikę produktów. Poza tym, tak jak wskazaliśmy wyżej, należy odróżnić wyszukiwarki np. ofert pracy z danej branży od ogólnej, internetowej wyszukiwarki, z której korzystamy każdego dnia.
Standardowa wyszukiwarka / porównywarka opiera się z jednej strony na możliwości dodawania treści, adresów, innych informacji, których poszukują użytkownicy, przez różnego rodzaju podmioty w ramach danej branży lub tematycznie, a z drugiej strony korzystającym z niego usługobiorcom na skuteczne wyszukanie treści przy użyciu filtrów i kryteriów. Porównywarka oprócz powyższych funkcjonalności, umożliwia dodatkowo uzyskanie porównawczej informacji odnośnie ceny, dostępności czy cech wyszukiwanego produktu, usługi.
Wyszukiwarka / porównywarka pozwala jedynie na wyszukanie/ porównanie określonych treści, zatem wyświetlone treści na tego typu stronach mają charakter wyłącznie informacyjny i pomocniczy.
Celem zawarcia umowy sprzedaży, umowy o świadczenie usług należy skontaktować się bezpośrednio z podmiotem, którego usługami lub produktami jesteśmy zainteresowani, już poza serwisem. Tym samym, właściciel strony będącej wyszukiwarką nie jest stroną zawieranych umów sprzedaży, jego rola ogranicza się tak naprawdę do udostępnienia platformy, usług elektronicznych jak konto czy Newsletter, pełnienia funkcji administratora danych osobowych oraz bieżącego kontaktu z usługobiorcami serwisu. Bardzo ważne jest zawarcie takiej informacji w regulaminie i wyraźne wskazanie, że właściciel serwisu nie jest autorem treści zamieszczanych w serwisie, w ramach bazy firm czy usług, a tym samym nie będzie stroną zawieranych już poza serwisem umów sprzedaży. O tym co powinno się znaleźć w regulaminie wyszukiwarki dowiesz się w dalszej części artykułu.
Usługi Elektroniczne udostępniane w wyszukiwarce/porównywarce
Podstawową funkcją tego typu stron jest wyświetlenie, znalezienie określonych treści, zatem najważniejszą usługą elektroniczną udostępnianą na takich stronach jest wyszukiwarka, mniej lub bardziej rozbudowana. Wyszukiwarka może się ograniczać jedynie do określonego miejsca, w którym należy wpisać frazę i pola akcji, którego kliknięcie skutkuje wyszukaniem dopasowanych do informacji danych, natomiast bardzo często wyszukiwarki są rozbudowane o różnorodne filtry. Korzystanie z filtrów, kryteriów i zakresów w ramach wyszukiwarki pozwala na skuteczniejsze i bardziej dopasowane wyszukanie interesujących nas danych.
Jeżeli chodzi o sposób dodawania treści, danych, które podlegają następnie wyszukaniu przez użytkowników, wyróżniamy kilka opcji. Przede wszystkim bazy np. firm, adresów czy usług mogą być tworzone przez samych właścicieli stron. Dodanie pozycji do takiej bazy najczęściej wiąże się z koniecznością uiszczenia opłaty. Zasady takiej współpracy, sposoby i formy płatności mogą być każdorazowo określane przez właściciela strony. Oprócz takiej bazy, która jest tworzona nie jako na potrzeby danej wyszukiwarki, wyróżniamy także strony, na których można wyszukać informacje i dane, nie tworzące żadnej odrębnej bazy danych. W tym zakresie należy każdorazowo przeanalizować wady i zalety każdego rozwiązania i zadbać o określenie warunków współpracy z podmiotami trzecimi.
Poza samą wyszukiwarką jako funkcjonalnością, najczęściej występujące funkcjonalności w wyszukiwarkach to formularz zapytania/ kontaktowy, opcjonalnie konto oraz newsletter. Oczywiście, w bardziej rozbudowanych serwisach np. poświęconych wyłącznie wyszukiwaniem ofert pracy, możemy spotkać się jeszcze z takimi funkcjonalnościami jak: blog czy forum.
Jakie wymogi wiążą się z wszystkimi funkcjonalnościami w serwisie? Otóż, każda z nich to świadczona przez właściciela serwisu usługa elektroniczna, a poprzez np. zapis na Newsletter czy rejestrację Konta zawierana jest między usługodawcą, a użytkownikiem tzw. umowa o charakterze ciągłym. W regulaminie serwisu należy każdą z usług wyraźnie wskazać poprzez jej zdefiniowanie oraz opisanie sposobu w jaki usługobiorca może z niej korzystać, kroków jakie są wymagane, aby skorzystanie z usługi było skuteczne oraz sposobu rezygnacji z danej usługi.
Przykład: opisując usługę elektroniczną „Wyszukiwarkę” najbardziej w tym zakresie istotną – należy poruszyć następujące kwestie: moment rozpoczęcia korzystania z wyszukiwarki ( np. przejście na stronę główną serwisu), kroki niezbędne do skutecznego z niej korzystania ( np. wpisanie wyszukiwanej frazy, wybranie kategorii i kliknięcie pola akcji) oraz wskazanie sposobu zakończenia korzystania z wyszukiwarki (np. skorzystanie z wyszukiwarki ma charakter jednorazowy i ulega zakończeniu po skorzystaniu z niej).
W taki sposób należy opisać każdą z usług elektronicznych. Oprócz określenia i opisania usług elektronicznych, szczególną uwagę należy poświęcić na zabezpieczenie właściciela serwisu przed zamieszczeniem bezprawnych treści przez użytkowników strony. Zalecamy wyraźnie podkreślić, iż usługobiorcy zobowiązani są zamieszczać w serwisie jedynie prawdziwe, rzetelne i niewprowadzające w błąd informacje, a zamieszczone treści powinno być zgodne z prawem i dobrymi obyczajami mając na uwadze poszanowanie dóbr osobistych, praw autorskich oraz prawa własności intelektualnej zarówno usługodawcy jak i osób trzecich.
Po czym poznać kompleksowy i rzetelny regulamin serwisu – wyszukiwarki?
Kompleksowy regulamin wyszukiwarki/porównywarki powinien składać się z kilkunastu punktów, w których powinny zostać w sposób czytelny i uporządkowany uregulowane takie kwestie jak: ogólne warunki korzystania z serwisu wraz ze wskazaniem administratora danych osobowych, szczegółowe wskazanie i opisanie usług elektronicznych, reklamacje dot. działania serwisu. W przypadku, gdy użytkownikami serwisu będą konsumenci, oczywiście nie można zapomnieć o szeregu obowiązków informacyjnych do spełnienia, a tym samym konieczności zawarcia zapisów m.in. dot. pozasądowych sposobach rozwiązywania sporów.
Oprócz wyżej wskazanych elementów, regulamin powinien zawierać zapisy odnośnie praw autorskich oraz odrębne regulacje znajdujące zastosowanie w przypadku przedsiębiorców. Co do zasady serwis będzie skierowany zarówno do podmiotów profesjonalnych – przedsiębiorców jak i do konsumentów, warto natomiast odrębnie przeanalizować każdą sytuację i dopasować regulamin do grupy docelowej w serwisie. Kolejna kwestia, która jest szczególnie ważna w przypadku wyszukiwarek o ch. ogólnym, to wyraźne określenie zakresu przedmiotów i usług, które nie mogą być przedmiotem dodawanych do bazy treści. Zalecamy, aby zamieścić taką listę w formie załącznika do samego regulaminu. Przykładem takich ograniczeń są m.in. treści, które naruszają prawa autorskie, przedmioty takie broń, amunicja czy też treści nawołujące do nienawiści na tle narodowościowym, wyznaniowym.
Polityka Prywatności wyszukiwarki zgodna z RODO
Szczegółowe kwestie związane z przetwarzaniem danych osobowych klientów w serwisie powinny być ujęte w odrębnym od regulaminu dokumencie – Polityce Prywatności. W dokumencie tym wyraźnie powinien być wskazany administrator danych osobowych – najczęściej będzie to po prostu właściciel serwisu czyli usługodawca.
Administrator danych osobowych powinien informować w polityce prywatności przede wszystkim o:
- adresie swojej siedziby i pełnej nazwie, a w przypadku gdy administratorem danych jest osoba fizyczna – o miejscu swojego zamieszkania wraz ze wskazaniem imienia i nazwiska,
- danych kontaktowych inspektora danych wyznaczonego przez administratora ( jeżeli został wyznaczony),
- ogólnych podstawach przetwarzania danych ( m.in. wyrażenie zgody przez osobę, której dane dotyczą )
- celach, okresie oraz zakresie przetwarzanych w sklepie danych osobowych,
- odbiorcach lub kategoriach odbiorców danych w sklepie ( np. podmioty obsługujące płatności elektroniczne),
- profilowaniu ( o ile jest stosowane);
- praw osoby, której dane dotyczą ( m.in prawo do sprzeciwu, cofnięcia zgody czy wniesienia skargi do organu nadzorczego),
- dobrowolności albo obowiązku podania danych, a jeżeli taki obowiązek istnieje, o jego podstawie prawnej.
Powyższe elementy to obowiązkowy „szkielet” Polityki Prywatności. Należy mieć na uwadze to, że tak jak regulamin – również polityka prywatności musi być każdorazowo dopasowana do danego serwisu i stopnia skomplikowania wyszukiwarki. Indywidualnie powinny być przeanalizowane takie kwestie jak: cele, zakres przetwarzanych danych, kategorie odbiorców czy stosowanie profilowania i plików Cookies.
Kwestii, które należy wziąć pod uwagę jest wiele – warto skorzystać z profesjonalnej pomocy prawnika
Chociaż kwestii, które należy wziąć pod uwagę tworząc dokumenty dedykowane takie jak regulamin i polityka prywatności dla internetowych wyszukiwarek jest wiele – nawet wszystkie wskazane powyżej aspekty mogą okazać się niewystarczające. Zalecamy w przypadku rozbudowanych wyszukiwarek skorzystanie z pomocy doświadczonego prawnika, który indywidualnie przeanalizuje funkcjonowanie danego serwisu i stworzy w pełni dopasowane dokumenty. Ponadto, w przypadku, gdy grupą docelową serwisu są konsumenci, w grę wchodzą także ewentualne kary za m.in. klauzule niedozwolone czy niespełnienie obowiązków informacyjnych nałożone przez UOKiK. Oprócz sankcji pieniężnych nałożonych przez UOKiK nie można zapominać o karach wynikających z RODO.
Korzystając z gotowych wzorów dostępnych w Internecie czy też próbując bez doświadczenia w materii E-Commerce samodzielnie stworzyć dokumenty dla serwisu możemy się narazić na dotkliwe sankcje. Szczególnie w przypadku serwisów internetowych warto rozważyć zwrócenie się do prawnika i posiadanie w pełni dopasowanego regulamin i polityka prywatności dla internetowych wyszukiwarek i porównywarek.
Regulamin i polityka prywatności dla internetowych wyszukiwarek – zachęcamy do kontaktu
Jeżeli jesteś właścicielem rozbudowanej wyszukiwarki/ porównywarki z wieloma funkcjonalnościami lub zamierzasz uruchomić taką platformę zachęcamy Cię do skorzystania z usług naszych prawników. Przeanalizują i przeprowadzą kompleksowy audyt Twoich dokumentów lub od podstaw stworzą w pełni dopasowany regulamin i polityka prywatności dla internetowych wyszukiwarek i porównywarek.
